- Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Issue: 45
- İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN
İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN
Authors : Süleyman Bülbül
Pages : 317-334
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2019-09-30
Article Type : Research
Abstract :Daşkesen İran İslam Cumhuriyeti’nin Zencan Eyaleti Sultaniye kasabası yakınlarında Vir köyünün güneyinde bulunmaktadır. Gerek halk arasında gerekse İran kaynaklarında Daşkesen adı kullanılır ki bu Türkçe bir isimdir. Halen o bölgenin tamamında ikamet eden halk Azerbaycan Türkleridir. Yapı kuzeye doğru meyilli kayalık bir alanın kesilmesi sonucu yerleştirilmiş, ancak tamamlanmadan yarım bırakılmıştır. Mevcut haliyle üç eyvanlı, açık avlulu bir plana sahip olup avlusunda bir de havuz yer alır. Eyvanlardan güneyde olanı baş eyvan diye tanımlanan bölüm diğer eyvanlardan daha geniş ve yüksektir. Yapının tamamı ana kayanın kesilmesi ile elde edilmiştir. Avlunun doğu tarafı yukarıdan gelen molozlarla nispeten dolmuş, batı taraf temizlenerek gün yüzüne çıkarılmıştır. Daşkesen kayalık alanın içerisine oyularak yapıldığı için her hangi bir duvar yoktur. Yapının uzunca tutulan avlusu kuzeye doğru alçalarak ve iki tarafa açılarak devam eder. Kuzey tarafta yer alan bezeme ve Arapça sülüs karakterli harf buluntuları bu bölümün taç kapı olması ihtimalini güdeme getirir. Yine bu bölümde yontulmuş blok taşlar yer alır. Aynı taşların benzerlerine Sultaniye yolu üzerinde de rastlanır. Sultaniye kasabası ile Olcayto’nun anıt mezarının inşasında kullanıldığı ifade edilen malzemenin bir kısmının Daşkesen ’den götürüldüğü anlaşılmaktadır. Yapıdaki ejder figürlü bezeme ve plan ile Türk Sanatı arasında bağlantı gözlemlenir.Keywords : ejder, bezeme, yapı, taç kapı, eyvan.