- Yükseköğretim Dergisi
- Vol: 9 Issue: 2
- Türkiye'de Akademide Mobbing ve Çözüm Önerileri: Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi
Türkiye'de Akademide Mobbing ve Çözüm Önerileri: Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi
Authors : Burcu Erdemir
Pages : 213-233
Doi:10.2399/yod.18.034
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2019-04-19
Article Type : Research
Abstract :Dünyada farklı sektörlerde etkisini gösteren küreselleşmenin getirdiği etkiler, akademide de kendini rekabet, azalan iş güvenliği ve akademisyen dayanışması ve değişen yönetim anlayışı şeklinde göstermiş, akademisyenler öğretim ve araştırma yapmak arasında bir denge kurma baskısını üzerlerinde hissetmişlerdir. Bu dönüşüm, akademik ortamda kaçınılmaz olarak, Foucault'nun da açıkladığı gibi "gücü uygulayan" ve "güce maruz kalan" şeklinde iki kavramı daha da belirgin kılmış, tarafların sürtüşmesine meydan vermiş ve bu da mobbing vakalarını beraberinde getirmiştir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de akademide mobbing konusunda şimdiye kadar yazılmış olan tüm yüksek lisans ve doktora tezlerini derleyerek konu ile ilgili gelinen noktayı ve yapılması gerekenleri saptamak ve bir referans noktası oluşturmaktır. Haziran 2017 tarihinde, anahtar kelimelerle Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi üzerinde yapılan tarama sonucunda, şimdiye kadar değişik sektörlerde yaşanan mobbingi farklı çalışma grupları arasında inceleyen 655 teze ulaşılmıştır. Katılımcıları açısından incelenen ve 2005-2017 yılları arasını kapsayan 29 tez, akademisyenlerin maruz kaldığı mobbingi konu almış, bunlardan 2006-2016 yılları arasında yazılmış 26 tez çalışmaya dahil edilmiştir. Bazı bulgulara göre; devlet ve vakıf üniversitelerinde %4-100 arasında bir mağduriyet oranına rastlanmış, daha gençler, bekarlar ve kadınlar, kendini ifade etme, sosyal ilişkiler ve iletişim boyutlarında mobbinge daha fazla maruz kalmış ve bu durum karşısında sessiz kalmayı tercih etmişlerdir. Bunun yanında, mobbing ile kıdem, unvan, örgütsel adalet, güven, bağlılık, iş tatmini arasında negatif yönde bir ilişki gözlenirken mobbingin örgütsel nedenleri kayırmacılık, zayıf liderlik, hasta örgüt kültürü, dayanışma ve iletişim eksikliği olarak ifade edilmiştir. Çalışmanın hem gelecekteki araştırmaların kapsamını belirlemeye hem de akademik mobbing sorununun çözümü için önlemlerin hızlandırılmasına katkı sunacağı düşünülmektedir.Keywords : Akademide mobbing, akademisyenler, derleme, işyerinde psikolojik taciz, yükseköğretim