- Yönetim Bilimleri Dergisi
- Vol: 20 Issue: 46
- İletişimsel Rasyonel Eylemin Örgütsel Performansa Etkisi: Kamu ve Özel Sektör Yöneticileri Üzerine M...
İletişimsel Rasyonel Eylemin Örgütsel Performansa Etkisi: Kamu ve Özel Sektör Yöneticileri Üzerine Mukayeseli Bir Araştırma
Authors : Semih Derelioğlu
Pages : 793-818
Doi:10.35408/comuybd.1058299
View : 11 | Download : 4
Publication Date : 2022-10-11
Article Type : Research
Abstract :Özel sektör kuruluşları kâr güdüsü ile faaliyet sürdürmekte olup örgütsel performanslarını yükseltmeleri temel hedef konumundadır. Buna karşın kamu kurumlarının temel motivasyonu verimlilik değil etkinliktir. Dolayısıyla yapısı itibariyle uzun yıllar boyunca verimlilikten uzak bir görüntü sergilemiş ve örgütsel performans günümüzdeki kadar değer görmemiştir. Neo-liberal akımların kamu yönetimini etkisi altına almasıyla kamu kurumları, özel sektör prensipleri benimsemiş ve örgütsel performanslarını yükseltmeye çalışmışlardır. Tüm örgütlerin başarısının temelinde yatan etmenler rasyonel eylemler ve iletişim fenomeni üzerine kurulu olduğu varsayımıyla Max Weber’in rasyonelleşme teorisi ve Jürgen Habermas’ın iletişimsel eylem teorisi referans alınarak çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda çalışma kapsamında iletişimsel rasyonel eylemin, örgütsel performansa etkisi ve iletişimsel rasyonel eylemi-örgütsel performans arasındaki ilişkide çalışılan sektörün düzenleyici (moderatör) rolü irdelenmiştir. Bu amaçla İzmir, Manisa ve Uşak illerinde yer alan özel sektör ve kamu kurumlarında 391 yönetici (müdür, birim amiri, şef, ustabaşı, vardiya amiri, vb.) pozisyonu çalışanlarından anket yöntemi kullanılarak veriler toplanmıştır. Çalışma kapsamında SPSS 22.0 ve AMOS 24 istatistiksel analiz programı ile ölçeklerin güvenilirliğini test etmek üzere; Cronbach's alpha katsayılarına bakılmıştır. Toplanan verilere açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon, hiyerarşik regresyon ve basit eğim analizleri uygulanmıştır. Bulgular rasyonelliğin, özsel rasyonel eylemin, pratik rasyonel eylemin, rasyonel iletişimin ve paydaşların örgütsel performans üzerinde pozitif bir etkisinin olduğunu ve çalışılan kurum sektörünün; özsel rasyonel eylem-örgütsel performans, paydaşlar-örgütsel performans ile rasyonel iletişim-örgütsel performans arasındaki ilişkilerde düzenleyici bir role sahip olduğunu göstermektedir. Bu anlamda özsel rasyonel eylem-örgütsel performans ile firma ailesi-örgütsel performans arasındaki pozitif ilişki özel sektörde daha güçlü iken rasyonel iletişim-örgütsel performans arasındaki pozitif ilişki kamu sektöründe daha güçlüdür.Keywords : İletişimsel Rasyonel Eylem, Örgütsel Performans, Rasyonelleşme, Düzenleyici Etki, Organizational Performance