- Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi
- Vol: 54 Issue: 1
- Bir Kadın Şehrengizi: Azîzî’nin İstanbul Şehrengizi
Bir Kadın Şehrengizi: Azîzî’nin İstanbul Şehrengizi
Authors : Ülkü Çetinkaya
Pages : 229-268
View : 11 | Download : 7
Publication Date : 2014-01-01
Article Type : Research
Abstract :Divan edebiyatında XVI. yüzyılda ortaya çıkmış ve XVIII. yüzyıldan sonra rağbetten düşmüş manzum bir edebî tür olan şehrengizlerde genel olarak bir şehrin güzelleri ile doğal ve tarihî güzellikleri anlatılır. Bu türde yazılmış eserlere konu edilen güzeller, şehrin çeşitli zanaat ve meslek dallarında ün yapmış, esnaf sınıfından genç erkeklerdir. Türk edebiyatında, sözü edilen niteliklerde toplam 68 şehrengizin varlığı tespit edilmiştir. Bunlardan biri de XVI. yüzyıl şairi Azîzî öl. 1585 ’nin İstanbul Şehrengizi’dir. Azîzî dışında başka şairler tarafından da İstanbul Şehrengizleri yazılmıştır. Ancak Azîzî’nin eserinde geleneğe aykırı olarak, İstanbul’un tanınmış kadın güzelleri anlatılmıştır. Dolayısıyla Azîzî’nin İstanbul Şehrengizi, Türk edebiyatında yazılmış şehrengizler arasında kadınları konu etmesi bakımından türünün tespit edilebilmiş tek örneği olarak özgün bir eserdir. Eserin dört yazma nüshası mevcuttur. Bu makalede, söz konusu eserin şairi, şekil ve muhteva özellikleri, eserdeki kadın tasvirleri hakkında bilgi ve değerlendirmelerle tenkitli metnine yer verilmiştir.Keywords : Divan Şiiri, Mesnevi, Şehrengiz, Şehrâşub, Azizî (öl.1585), İstanbul Şehrengizi, Nigâr-nâme, Kadın