- Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi
- Vol: 54 Issue: 1
- İnsan Sağlığı ve Çevre Etkileşimi
İnsan Sağlığı ve Çevre Etkileşimi
Authors : Galip Akin
Pages : 105-116
View : 21 | Download : 7
Publication Date : 2014-01-01
Article Type : Research
Abstract :Yeryüzünde yaşamın sürekliliği, yaşanılan çevrenin daima dengede olması ve ölümsüz yenileyiciler olarak bilinen su, oksijen, karbondioksit, azot, kükürt, magnezyum gibi madde döngülerinin Ekolojik Döngüsü bir düzen içerisinde devam etmesine bağlıdır. Çünkü insan dâhil tüm canlılar, yeryüzünün yaşam alanları olan ekosistemlerde yaşamaktadırlar. Yaşam alanı olan bir ekosistemde hava, su, toprak gibi yaşam için gerekli olan maddelerin kirlenmesi ya da oksijen, su, karbondioksit, azot döngülerinde meydana gelen bir aksama yaşamı ve yaşam koşullarını güçleştirir. Ekosistemde meydana gelen bunun gibi olumsuzluklar, konumuzu oluşturan insanın bedensel, ruhsal, bilişsel ve sosyal yapısında birçok değişikliğe neden olurlar. İnsan yaşamının sağlıklı ve başarılı bir şekilde devam edebilmesi, insanın genetik yapısı ile çevre koşullarının etkisi ve etkileşimine bağlıdır. Soğuk, sıcak, nem, rakım, beslenme, jeolojik ve topografik yapı, insanın sosyoekonomik ve eğitim düzeyi gibi çevresel etmenler hem kaliteli ve sağlıklı yaşamı doğrudan etkilerken hem de genetik yapının çalışıp çalışmaması üzerine, doğrudan veya dolaylı etkilidir. Bu nedenle çevre, yaşamın vazgeçilemez öğesidir. Gerçekten çevresel etmenler, insanın büyümesi, gelişmesi ve her türlü aktivitesi için olmazsa olmazlarındandır. Hava, su, toprak kirlendiğinde insanın sağlıklı ve dinç kalması düşünülemez. Aynı şekilde yeterli ve dengeli beslenemeyen insan sağlıklı ve dinçliğini koruyamayacağı gibi kaliteli bir yaşam sürdürmesi de beklenemez. Çevresel etmenler insanın bedensel, ruhsal, sosyal ve bilişsel yapıları üzerine doğrudan etkilidir. İnsanın ailesi, yakınları, arkadaşları ve komşularıyla iletişim güçlüğü çekmesinin bile birçok bedensel, ruhsal, sosyal sıkıntılara neden olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda gürültü kirliliğinin dahi stres ve çalışma yaşamını olumsuz etkilediği gözlenmiştir. Çevre kirlenmesi, olumsuz beslenme, rakım, iklim koşuları strese neden olarak ruhsal yapıyı bozmakta hatta sinir sistemine etki ederek, şizofreni gibi hastalıkların bile tetikleyicisi olabilmektedir. Bu literatür çalışmasında büyüme, gelişme ve yaşamla ilgili her türlü aktivite üzerine, özellikle çevresel etmenlerin beden, ruh, bilişsel sağlığı ve sosyal ilişkilere etki biçimleri örneklerle açıklanarak tartışılmıştır.Keywords : Çevre, Çevre Kirlenmesi, Beden, Ruh Sağlığı, Sosyal İlişkiler