- Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi
- Vol: 53 Issue: 2
- MUHACERATTAKİ BİR ÖZBEK TÜRKÜ’NÜN MEKTUPLARINA GÖRE TÜRK DÜNYASI - ABDÜLVAHAP OKTAY VE MEKTUPLARI...
MUHACERATTAKİ BİR ÖZBEK TÜRKÜ’NÜN MEKTUPLARINA GÖRE TÜRK DÜNYASI - ABDÜLVAHAP OKTAY VE MEKTUPLARI
Authors : Ryosuke Ono
Pages : 563-584
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2013-01-01
Article Type : Research
Abstract :19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, özellikle Dünya Savaşları ve Rus Devrimi’nden sonra Rusya’da yaşayan Türkistanlılar gibi Türk kökenli topluluklar çeşitli sebeplerle Türkiye, Orta Doğu, Avrupa ve Uzak Doğu’ya göç etmişler, yerleştikleri bölgelerde toplulukları örgütleyerek birbirleriyle sıkı bağlar kurmuşlardır. Bu makale Dış Türkler muhacirlerinden Abdülvahap Oktay 19041968 isimli bir Türkistanlının veya Özbek Türkü 1940-50’li yıllar arasındaki faaliyetlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Almanya’da eğitim görmüş olan Oktay, Türkiye’ye geldikten sonra da muhacir Türkistanlılar arasında önemli bir yer tutmuştur. Yazarın tesadüfen bulduğu Oktay ile arkadaşları arasındaki mektuplaşmalar, topluluğun iç ve dış ilişkilerini göstermektedir. Mektupların konularından birisi Oktay'ın yayın faaliyetleridir. Adana’ya göç eden bir Türkistanlının mektubunda Oktay’ın katkılarıyla yayınlan Türkistan Dergisi 1953 ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Belgemizde yer alan önemli olaylardan birisi de Temmuz 1954’te vefat eden İdil-Ural Türklerinin lideri Ayaz İshakî’nin son günleridir. Bazı mektuplarda yeni lideri seçme sürecini görmek mümkündür. Bu mektuplarda anlatılan şekliyle Oktay’ın 1958 yılında uluslararası Anti-Sovyet toplantılarına Türkistanlıların temsilcisi olarak katılmak üzere Münih’e geçtiği görülmektedir. Eşine yazdığı mektuplarda, İdil-Ural Türkleri, Azeriler gibi muhacir örgütleriyle birlikte Türk Cephesi sıfatıyla Amerikalılarla temasta bulunduğu anlatılmaktadır. Bunların dışında, Oktay'ın eski arkadaşlarının mektupları genel olarak Finlandiya’da yaşayan Türklerin durumları ile ilgilidir. Oktay’ın mektuplarında muhacirlerin Türk Dünyası ile ilişkilerinin yanında topluluklar aralarındaki kavgalar da görülebilmektedir.Keywords : Türkistanlı Muhacirler, Abdülvahap Oktay, Mektuplaşma, Yayın Faaliyetİ, Türkistan Dergisi, Ayaz İshaki, Türk Cephesi, Amerikan Komitesi, Finlandiya Türkleri