- Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi
- Vol: 53 Issue: 2
- KAVRAMSAL ULAMLAMA VE ÖNTÜRLER
KAVRAMSAL ULAMLAMA VE ÖNTÜRLER
Authors : Seda Gökmen
Pages : 165-179
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2013-01-01
Article Type : Research
Abstract :Öntür kuramına göre anlamsal ve algısal ulamların bütün öğeleri bağlı bulundukları ulamı aynı biçimde temsil etmezler. Bu öğelerin bazıları merkeze daha yakın konumdayken bazıları da en uzak noktada olabilmektedir. Merkeze en yakın olan bu öğeler de öntürlerdir. Bu çalışmanın amacı, Rosch 1973’te yapılmış olan anlamsal ulamların belirli öntürler çerçevesinde odaklandığı biçimindeki saptamanın anadili Türkçe olan bireyler açısından da geçerli olup olmadığını sorgulamaktır. Diğer bir deyişle, saptamanın geçerlik alanını Türkçe adına genişletmektir. Çalışmada temel alınacak ulamlar, meyve, spor, kuş, taşıt, bilim, sebze, suç ve hastalıktır. Çalışmada, Rosch 1973’te verilmiş olan sormacadakine koşut nitelikte bir sormaca geliştirilmiştir. Çalışmadan elde edilen nicel değerlere ulaşmak için Excel programı kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini yaşları 18-25 arasında bulunan Türkiye’nin farklı bölgelerinden gelmiş 100 Ankara Üniversitesi öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmanın sonucu, anadili Türkçe olan bireylerin, Rosch’un 1973 bulgularına koşut olarak, anlamsal ulamlara ait öntür seçimlerinde, en çok ilgi duydukları ya da sevdikleri öğelerden değil merkeze en yakın olduğunu düşündükleri öğelerden hareket ettikleridir.Keywords : Ön-Tür, Ön-Tür Kuramı, Kavram, Anlamsal, Algısal