- Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi
- Vol: 48 Issue: 2
- Eski Bulgar Yazarı Konstantin Kosteneçki ve İlk Slav Grameri
Eski Bulgar Yazarı Konstantin Kosteneçki ve İlk Slav Grameri
Authors : Hüseyin Mevsim
Pages : 1-16
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2008-01-01
Article Type : Research
Abstract :Gizemli kişilikli ve yaratısal açıdan yenilikçi Bulgar yazarı Konstantin Kosteneçki’nin yaşamıyla ilgili bilgiler son derece kısıtlı olup, bunlara "Harfler Hakkında Açıklamalı Anlatı” ve "Stefan Lazareviç’in Yaşamöyküsü” başlıklı özgün yapıtlarından, çoğu kez varsayımlar üzerinden hareket ederek ulaşırız. Bugün neredeyse kesin olarak Kosteneçki’nin 1373–1378 yılları arasında Kostenets’te dünyaya geldiği, Baçkovo Manastırı’nda eğitim gördükten sonra 15. yüzyıl başlarında Sırbistan’a kaçarak Despot Stefan Lazareviç’e sığındığı, buradan Sırp patriğinin yanına eğitime ve daha sonra Kudüs’e geziye gönderildiği, yaşamının büyük bir kısmında öğretmenlik, yazarlık ve çevirmenlik etkinliklerinde bulunduğu ve 1431’den sonra izlerinin yittiği bilinir. Ruhanî bir sanı olmayan Kosteneçki, çağının eğitimli, çok bilgili ve örneklerine ender rastladığımız dünyevi yaratıcıları arasında yer alır. Balkan Yarımadası veya Avrupa Güneydoğusu’nun tarihsel açıdan çok çalkantılı bir dönemi sayılan 14. yüzyıl sonu ve 15. yüzyıl başında yaşamış olup Osmanlı Türklerinin Balkanlara yerleşmesi, Kosova Meydan Savaşı, Ankara Savaşı, Timur, Fetret Devri, Jan Hus hareketi gibi dünya tarihinde izler bırakan önemli olaylara tanıklık etmiş ve bunları "Stefan Lazareviç’in Yaşamöyküsü” başlıklı yapıtında yansıtmaya çalışmıştır. "Harfler Hakkında Açıklamalı Anlatı” başlıklı diğer özgün yapıtıyla, Kosteneçki, pratik dil yönetmeliği veya yazım kılavuzu hazırlamayı değil, o çağdaki Sırp yazımının eksiklikleri ve yetersizliklerini öne çıkarmayı ve eleştiriye tutmayı amaçlamıştır. Kuşkusuz, bu yenilikçi yapıtın tarihsel ve yazınsal açıdan büyük değeri, Kosteneçki’nin yaşamı ve o çağdaki gramer bilgileri, ayrıca Stefan Lazareviç dönemi Sırp toplumsal yaşamı ve aydınların kültürel ilgileri hakkında eşsiz bilgiler içermesinde yatar.Keywords : Eski Bulgar Edebiyatı, Konstantin Kosteneçki, Balkanlar, Osmanlı İmparatorluğu, Fetret Devri, Sırplar, Stefan Lazareviç