- Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi
- Issue: 1
- ASKERİ HİZMETLERİN İFASINDA SUÇ TEŞKİL EDEN EMRİ YERİNE GETİRENİN CEZAİ SORUMLULUĞU
ASKERİ HİZMETLERİN İFASINDA SUÇ TEŞKİL EDEN EMRİ YERİNE GETİRENİN CEZAİ SORUMLULUĞU
Authors : Hüseyin Aydin
Pages : 33-70
Doi:10.33432/ybuhukuk.632714
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2020-02-18
Article Type : Research
Abstract : 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 24 üncü maddesinde "kanunun hükmü ve amirin emri” başlığı altında yetkili bir merci tarafından verilip de yerine getirilmesi görev gereği zorunlu olan bir emri yerine getirenin sorumlu tutulmayacağı ifade edilmiştir. Bununla birlikte suç teşkil eden emrin hiçbir şekilde yerine getirilemeyeceği, yerine getirenin bir emri yerine getirdiği gerekçesiyle sorumluluktan kurtulamayacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı maddenin son fıkrasında ise emrin hukuka uygunluğunun denetlenmesinin kanun tarafından engellendiği hallerde emrin yerine getirilmesinden sadece emri verenin sorumlu olacağı belirtilmiştir. Anayasa’nın "kanunsuz emir” başlıklı 137 nci maddesinde de aynı mahiyette bir hükme yer verilmiş, suç teşkil eden bir emrin yerine getirilmesi halinde emri verenle emri yerine getirenin sorumlu olacağı temel ilke olarak belirtildikten sonra askeri hizmetlerin görülmesi, acele hallerde kamu düzeni ve kamu güvenliğinin korunması amacıyla kanunla bu ilkeye istisna getirilebileceği ifade edilmiştir. Askeri Ceza Kanunu’nun 41 inci maddesine göre ise adli ve askeri bir suç işlemek amacıyla verildiğinin anlaşılması veya verilen emrin sınırının aşılması halleri hariç hizmete ilişkin olmak koşuluyla suç teşkil eden emri yerine getiren sorumlu tutulmayacaktır. İşbu çalışmada Anayasa ve Türk Ceza Kanunu’ndaki düzenlemeler ışığında suç teşkil eden emir ve emri yerine getirenin sorumluluğu üzerinde durulmuş, bu çerçevede özellikle askeri hizmetler açısından konu irdelenerek bir sonuca varılmıştır.Keywords : emir, suç teşkil eden emir, yetkili mercii, askeri hizmet, üst ve amir, hata halleri