- Yegah Müzikoloji Dergisi
- Vol: 6 Issue: 1
- SAADETTİN KAYNAK’IN NİHAVEND MAKAMINDAKİ ESERLERİNİN MAKAM VE GEÇKİ AÇISINDAN İNCELENMESİ...
SAADETTİN KAYNAK’IN NİHAVEND MAKAMINDAKİ ESERLERİNİN MAKAM VE GEÇKİ AÇISINDAN İNCELENMESİ
Authors : Cevahir Korhan Işildak
Pages : 107-137
Doi:10.51576/ymd.1307940
View : 15 | Download : 12
Publication Date : 2023-06-30
Article Type : Research Article
Abstract :ÖZ Türk müziği makam, usul ve vezin olmak üzere üç ana unsur ile devamlılığını sürdürmüştür. Bu devamlılık sürecinde bu unsurlar nazariyeci, icracı ve besteci gibi değişkenlere bağlı olarak dönüşüme uğramıştır. Dönüşümlerin en belirgin olarak gözlemlendiği unsur ise makam unsurudur. Türk müziğinin nazariye tarihi incelendiğinde makamların nazariyeciler tarafından evrimi net bir şekilde gözler önüne serilmekte ve makamların kırılma noktaları tespit edilebilmektedir. Ancak dönüşümlerde icracı ve bestecilerin etkisini de görebilmek adına bu alanda da incelemeler yapılması gerekliliği doğmaktadır. Bu gereklilik neticesinde çalışma, 20. yy.’ın önemli icracı ve bestecilerinden olan Sadettin Kaynak’ın Nihavend makamı algısını ve bu makamda kullandığı geçkileri tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla literatür taraması yapılarak Kaynak’ın Nihavend makamını kullandığı 63 eser tespit edilmiştir. "TRT Türk Sanat Müziği Arşivi” ve Aytaç Ergen’e ait Notam.exe nota koleksiyonu kullanılarak tespit edilen eserlerden Kaynak’ın notasına ulaşılamayan 3 eseri ve iki makam kullanarak bestelediği 6 eser inceleme dışı bırakılarak çalışma toplamda 55 eser ile sınırlandırılmıştır. Eserler içerik analizi ile makam kullanımı, çeşni ve geçki açısından incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda Kaynak’ın 19 eserde Nihavend makamını geleneğin dışında kullanarak karar perdesi dışında bir perdede sonlandırdığı, çeşni açısından en çok Arazbar çeşnisini kullandığı, geçki açısından da en çom Neveser makamını kullandığı tespit edilmiştir. Yapılan bu çalışmanın aynı yöntemle hem Kaynak’ın diğer makamlardaki eserlerine hem de diğer bestecilerin eserlerine uygulanması önerilmektedir.Keywords : Sadettin Kaynak, Nihavend makamı, çeşni, geçki, nazariye