Onomastiğin İlk Materyalleri Üzerine
Authors : Lyazzat NAKHANOVA, Erdem TAZEGÜL
Pages : 315-325
Doi:10.29228/yazitdergisi.21
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2022-12-20
Article Type : Other
Abstract :İlk uygarlıklarda dil bilimi bağımsız bir disiplin olarak ilerlemese de dil teorisi yaratılmasa da seslerin fizyolojisi, gramer ögelerinin sınıflandırması veya cümlenin üyeleri problemleri henüz ortaya çıkmasa da yine de dil üzerine pratik ihtiyaçlara göre ezberlenmek üzere hazırlanmış kelime listeleri, tematik sözlükler, onomastikon içeren katalogların oluşturulması gibi çeşitli girişimlerde bulunulduğunu görüyoruz. Onomastik bağımsız bir disiplin olarak dil bilim çerçevesinde şekillense de araştırma nesnesi olan olgusal malzemeleri çok eski medeniyetlere dayanmaktadır. İlk çağ uygarlıklarından kalan sözlükler olarak değerlendirebileceğimiz onomastikon içeren kılavuzlar, kataloglar ve listeler sadece leksikografinin bilgi kaynağı değil bununla birlikte onomastiğin de ilk koleksiyonları ve sınıflandırmalarıdır. Bu dönemde yaşayan toplumlarının pratik ihtiyaçlarına hizmet etmesi amacıyla meydana getirdikleri sözlükler öğrenme amacıyla oluşturulmasına rağmen dilin söz dizim bileşimi ile ilgili kelime ve ifadelerden oluşan çeşitli dilsel materyaller sunması bakımından onomastik araştırmaları için değerli birer kaynaktır. Onomastik bağımsız bilim disiplini statüsüne ulaşmadan önce farklı bilim alanlarının uzmanları tarafından ele alınan yardımcı bir disiplin olarak kabul edilmişti. Zamanla dil bilimciler tarafından onomastiğin ana bileşeninin dilsel yapıda olduğu saptandığından beri onomastik dil bilimin çerçevesinde şekillenip gelişmiştir. Fakat en eski medeniyetlerin onomastikonunu içeren kılavuzlar, kataloglar ve sözlükler, onomastik dalının ilk malzemelerinin çok daha eskilere dayandığını göstermektedir. Bu araştırmada en eski kültür kalıntıları olarak bilinen Eski Mısır, Sümer ve Hitit dönemine ait birçok belgeye başvurarak onomastiğin tarihsel izleri tespit edilmeye çalışılmıştır.Keywords : dilbilim, onomastik, leksikoloji, ilk çağ uygarlıkları, tarih