- Yaşar Hukuk Dergisi
- Vol: 1 Issue: 2
- VELAYET DAVALARINDA ÇOCUKLARIN DURUŞMA SALONUNDA DİNLENMESİNE İLİŞKİN HAKİM, AVUKAT VE UZMAN GÖRÜŞLE...
VELAYET DAVALARINDA ÇOCUKLARIN DURUŞMA SALONUNDA DİNLENMESİNE İLİŞKİN HAKİM, AVUKAT VE UZMAN GÖRÜŞLERİ
Authors : Ayşe Dolunay Sarica, Yeliz Coşkun, Umut Haydar Coşkun
Pages : 248-270
View : 19 | Download : 5
Publication Date : 2019-10-10
Article Type : Research
Abstract :"Çocuğun üstün yararı” varsayımı gerekçesine dayanılarak, Yargıtay içtihatları aile mahkemelerinde idrak çağını yedi olarak kabul etmiş ve 2017 yılından bu yana aile mahkemelerinde sekiz yaşından gün almış çocukların hâkimler tarafından dinlenmesi uygulaması başlatılmıştır. Gelişim alanyazını ise, çekişmeli davalarda bireyin doğru kararlar almasını sağlayan soyut düşünme yetisinin 12-14 yaşlarda belirli bir aşamaya geldiğine ve her bireyde farklı bir gelişim seyri izlediğine dair bulgulara işaret etmektedir. Bu çerçevede yeni uygulamanın, gerçekten de çocuğun üstün yararı ilkesine hizmet edip etmediğine dair bilimsel sonuçlara gereksinim olduğu düşünülmüş ve aile mahkemelerinde görev yapan alan çalışanlarının gözlem ve görüşlerine başvurmanın verimli sonuçlar ortaya koyacağına inanılmıştır. Dolayısıyla bu araştırmanın amacı, sekiz yaşından gün alan çocukların aile mahkemelerinde dinlenmeleri uygulamasına yönelik hâkim, avukat ve aile mahkemesi uzmanlarının görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırma, nitel araştırma modellerinden betimsel yöntem şeklinde desenlenmiştir. Her gruptan 15 olmak üzere İzmir Adliyesi Aile Mahkemelerinde görev yapan toplam 45 hâkim, avukat ve aile mahkemesi uzmanıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş, elde edilen dökümler tümevarımsal analiz tekniğiyle analiz edilmiştir. Analizlerden üç ana tema ortaya çıkmıştır: (1) yeni uygulamanın sürece getirileri, (2) yeni uygulamanın bireyler üzerindeki etkileri, (3) yeni uygulamaya ilişkin genel değerlendirme ve öneriler. Katılımcıların büyük çoğunluğu yeni uygulamanın iş yükünü artırdığı ve zaman kaybına yol açtığını, süreçte en yoğun yıprananların çocuklar olduğunu, aynı zamanda ailelerin de birtakım güçlüklerle karşılaştığını ifade etmişlerdir. Katılımcılar ayrıca çocuk dinleme yaşının sekize çekilmesinin de doğru bir uygulama olmadığını vurgulamışlardır. Katılımcıların önerileri ise, eski sistemin yeniye kıyasla daha işlevsel olduğu yönündedir. Bu bulgular doğrultusunda, yeni uygulamanın revize edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.Keywords : Aile mahkemesi, Yargıtay İçtihatları, Velayet, İdrak Çağı