- Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi
- Vol: 7 Issue: 1
- Tatar Edebiyatında Hac Seyâhatnâmeleri ve Musa Carullah’ın Hac Seyâhatnâmesi
Tatar Edebiyatında Hac Seyâhatnâmeleri ve Musa Carullah’ın Hac Seyâhatnâmesi
Authors : Seydi KİRAZ
Pages : 95-140
Doi:10.32955/neu.istem.2021.7.1.03
View : 5 | Download : 2
Publication Date : 2021-06-22
Article Type : Research
Abstract :Hac yolculuklarında tutulan notlar, müelliflerin gözlem, izlenim ve tespitleri hac seyâhatnâmeleri olarak adlandırılan türün teşekkülünü sağlamıştır. Bu türün hem Anadolu sahasında hem de Anadolu sahası dışında birçok örneği kaleme alınmıştır. Anadolu dışında hac muhtevalı eser yazmanın edebî bir geleneğe dönüştüğü toplumlardan biri de Tatar Türkleridir. Bu çalışmada bir Tatar mütefekkiri olan Musa Carullah’ın Hac Seyâhatnâmesi ele alınacaktır. Yazma, Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu’nda 06 Mil Yz A 5924’te kayıtlıdır. Seyâhatnâme, tamamı 66 varak olan bir not defterinin, 1a-28a varaklarında bulunmaktadır. Deniz yoluyla yapılan seyâhatte, güzergâhtaki ülkeler ve olaylar dikkatli bir gözlemle sunulmuştur. Eserde başta Türkiye olmak üzere Suudî Arabistan, Yemen, Mısır, İngiltere, Rusya, Hindistan, Çin gibi birçok ülke; Atatürk, İbn Suud, Muhammed Esedullah, Karim Khakimov, Ferdinand de Lesseps gibi mühim simalar; Süveyş Kanalı, İstanbul Boğazı, Mağrib Boğazı ve Cenup Boğazı ile kutsal topraklar hakkında yapılan önemli tespitlere yer verilmiştir.Keywords : Hac Seyâhatnâmeleri, Türk Edebiyatında Hac Seyâhatnâmeleri, Tatar Edebiyatında Hac Seyâhatnâmeleri, Musa Carullah Bigiyef.