- Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi
- Vol: 6 Issue: 1
- تصنيف الأديان عند الشهرستاني
تصنيف الأديان عند الشهرستاني
Authors : Ibrahım Alismaeil
Pages : 69-100
Doi:10.32955/neu.istem.2020.6.1.02
View : 10 | Download : 4
Publication Date : 2020-06-25
Article Type : Research
Abstract :Dinlerin ve mezheplerin tasnifine odaklanan firak literatürü arasında Şehristânî’nin el-Milel ve’n-Nihâl’i hem dinleri hem mezhepleri ele alması bakımından ayrı bir öneme sahiptir. Mezkûr eserini bilimsel tarzda ve objektif kalem alması, onun önceliğini ve özelliğini oluşturmaktadır. "Diyanet ehli olanlar”ı müslümanlar, Yahudiler ve Hıristiyanlardan oluşan üçlü tasnife tabi tutan Şehristânî "din, millet, minhâc, sünnet ve cemaat” gibi kavramlar eşliğinde adı geçen dinlerin mezheplerini ayrıntılı bir tasnife tabi tutmaktadır. Şehristânî eserinin "Ehlü’l-ehvâi ve’n-nihal” bölümünde ilgili gruplar hakkında bazı bilgiler verdikten sonra, filozoflar, Sâbiîlik, İslâm öncesi Araplarda ilah tasavvurları ve Hint dinleri üzerinde durmaktadır. Bu makalede özellikle dinleri tasnifi sırasında Şehristânî’nin kullandığı ıstılahlar ve ölçüler ele alınırken aslında onun fikri arka planına ilişkin yorumda bulunma imkanı aranacaktır. Daha da önemlisi, dinleri tasnif ederken belirlediği kriterler kapsamında onun felsefeyi de bu kapsamda ele alarak dini gruplarla felsefi gruplar arasında kurduğu irtibata dikkat çekilecektir. Böylece sözü edilen durumdan hareketle Şehristânî’nin tavrının değerlendirmesi yapılacaktır.Keywords : Şehristânî, Milel-Nihal, Dini Gruplar