- Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi
- Cilt: 6 Sayı: 12
- RUSYA FEDERASYONU’NUN ULUSAL ÇIKARLARI VE ÖZEL ASKERİ ŞİRKETLER
RUSYA FEDERASYONU’NUN ULUSAL ÇIKARLARI VE ÖZEL ASKERİ ŞİRKETLER
Authors : Mehmet Erkan Killioğlu
Pages : 117-138
View : 54 | Download : 45
Publication Date : 2023-12-31
Article Type : Research
Abstract :Özel Askeri Şirketlerin (ÖAŞ) jeopolitik ve ekonomik çıkarların korunması amaçlı olarak kullanımı Rusya açısından yeni bir olgu değildir. Rusya’nın bu konuda 16. yüzyıla kadar giden bir tecrübesi vardır. Bu dönemde Baltık bölgesinde hâkimiyet kurmak isteyen Çarlık Rusyası, 1558-1583 yılları arasında süren Livonya Savaşı sırasında paralı askerlerden de yararlanma yoluna gitmiştir. Çarlık Rusyası elde ettiği ve oldukça faydalı bulduğu bu tecrübe sonrasında ordu dışı grupları, bunlar içerisinde özellikle de Don Kazaklarını, müdahil olduğu tüm çatışmalarda kullanmıştır. 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılması devlet kurumlarına olduğu gibi Rus toplumuna da ciddi zarar vermiştir. Devlet mekanizmasının işlevsizleşmesi yüzünden Rus devleti yetişmiş kadrolarından bir kısmını kaybetmiştir. Güvenlik örgütlerinden gelen bu yetişmiş ve profesyonel görevliler hayatını idame ettirebilmek için ya özel sektöre ya da organize suç örgütlerine katılma yoluna gitmiştir. Bu yüzden Rus özel askeri şirketlerinin ilk ortaya çıkışını bu döneme kadar götürmek uygun olacaktır. Ancak Batı’daki benzerlerinden farklı olarak Rus ÖAŞ’ları ve paralı askerleri fiilen mevcut olmalarına rağmen, Rusya’da kanunen illegaldirler. Ülkenin Anayasası ve Ceza Kanunu’nda gereken düzenlemeler yapılmadığı için Rusya’da ÖAŞ kurmak ve paralı askerlik yapmak ağır cezası olan bir suçtur. Bu sorunu ortadan kaldırmak adına bir dizi yasa teklifi hazırlanmıştır. Bunlardan bazılarını bizzat Putin’in desteklediği söylentisi yayılsa da hiçbiri başarılı olamamış ve ÖAŞ yasal statü kazandıracak yasa teklifi kanunlaşmamıştır. Bu duruma rağmen kanuni dayanaktan yoksun olan Rus ÖAŞ’larının sayıları hızla artmaktadır. Keza ÖAŞ’ların sunduğu hareket ve kullanım esnekliği, oldukça etkili olan fayda/maliyet dengesi, çok fonksiyonlu yapısı, faaliyetlerinden dolayı devletlerin doğrudan mesul tutulamaması gibi sebepler Rus ÖAŞ’larını Kremlin açısından vazgeçilemez hale getirmiştir.Keywords : Rusya Federasyonu, Primakov Doktrini, Yakın Çevre Doktrini, Özel Askeri Şirketler