- Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 5 Issue: 9
- CENGİZ HAN'IN TAOCU KEŞİŞ CH'ANG CH'UN'A GÖNDERDİĞİ MEKTUBA DAİR BİR DEĞERLENDİRME
CENGİZ HAN'IN TAOCU KEŞİŞ CH'ANG CH'UN'A GÖNDERDİĞİ MEKTUBA DAİR BİR DEĞERLENDİRME
Authors : Muhammed Ali Budak
Pages : 47-64
View : 13 | Download : 5
Publication Date : 2022-06-29
Article Type : Research
Abstract :Cengiz Han, ticaret yapmak amacıyla batıya, Harzemşahlara gönderdiği tüccarların öldürülmesi üzerine (1218) Harzemşahlar üzerine bir sefere çıkmıştır. Batı Seferi adıyla bilinen bu sefer sırasında, Çin’de bulunan ve Taocu bir keşiş olan Ch’iu Ch’u-chi’ye bir mektup göndermiş, onu yanına davet etmiştir. Çoğunlukla Ch’ang Ch’un yani Ebedi Bahar adıyla bilinen bu keşiş de yaşlılığına rağmen Cengiz Han’ın bu çağrısına uymuş ve uzun bir yolculuğa çıkmıştır. Nihayetinde Cengiz Han ile Afganistan’da buluşmuş ve onunla birkaç görüşme yapmıştır. Cengiz Han’ın bu keşişi yanına çağırmasındaki en önemli ve kişisel nedeni, ölümsüz olmak istemesidir. Hatta Ch’ang Ch’un ile yaptıkları birinci görüşmede ona yönelttiği ilk soru, ölümsüzlük için bir ilacı olup olmadığıdır. Fakat keşiş, ona böyle bir ilacı olmadığını söylemiştir. Moğol Hanı ve Taocu keşiş arasındaki bu görüşmenin bir diğer nedeni de devlet yönetimi, özellikle Çin’in yönetimi konusunda, bilgi ve yardım elde etmektir. Çünkü Çin, bozkır devlet yönetimine göre çok daha karışık bir sisteme sahiptir. Cengiz Han, herhangi bir dilde okuyamamış veya yazamamıştır. Yani bu mektup kendisi tarafından yazılmamıştır. Fakat onun için özel bir öneme sahip bu keşişe gönderilen mektubun yazılmasında büyük bir hassasiyet gösterdiği kesindir ve büyük ihtimalle bu konuyla bizzat ilgilenmiştir. Bu mektupta Cengiz Han, kendisi, düşünceleri, etrafındaki Moğolları ve Asya’nın geneli hakkında kısa da olsa çeşitli bilgiler vermiştir. Burada, mektupta yazılanlara dair kısa bir değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır.Keywords : Cengiz Han, Moğollar, Ch’ang Ch’un, Çin, Mektup