- Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi
- Issue: 2
- ZERDÜŞTÎLİK İLE İŞRAK HİKMETİ ARASINDA DÜALİZM ÜZERİNDEN BİR MUKAYESE
ZERDÜŞTÎLİK İLE İŞRAK HİKMETİ ARASINDA DÜALİZM ÜZERİNDEN BİR MUKAYESE
Authors : Mehmet Mekin MEÇİN
Pages : 115-131
View : 15 | Download : 3
Publication Date : 2018-12-28
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın konusu Zerdüştîlik ile İşrak Hikmeti arasında düalizm üzerinden bir karşılaştırma yapmaktır. Konu, Zerdüştîliğin kutsal kitabı Avesta ve İşrak Hikmeti’nin öncüsü Sühreverdi’nin Hikmetu’l-İşrak gibi eserlerinden hareketle ele alınmıştır. Çalışmada, düalizm düşüncesinin Zerdüştîlik ve İşrak Hikmeti’ndeki karşılığı yansıtılmaya çalışılmış ve her iki düşünce sisteminde bulunan benzerlikler ve farklılıklara dikkat çekilmiştir. Bu çalışmada amaç, kadim İran düşünce mekanizmasının sonraki dinî ve felsefî düşünceler üzerindeki etkilerinin izini sürmek, din ve felsefenin önemli bir konusu olan düalizmin aynı coğrafyanın farklı dönemlerinde ortaya çıkmış iki gelenekte nasıl yorumlandığını tespite çalışmaktır. Bu çalışmayla; İranî düşüncenin belki de ana damarı kabul edilen düalizmin hem Zerdüştîliğin hem de İşrak Hikmeti’nin en önemli düşünsel kodlarından olduğu, her iki düşünce sisteminin metafizik konularda düalizme benzer yorumlar getirdikleri ancak materyaller dünyasında birbirlerinden oldukça ayrıştıkları sonucuna varılmıştır. Nitekim Zerdüştîlik’te maddi form, ruhanî varoluşun tamamlayıcısı ve tanrısal yaradılışın mükemmelleşen formu iken İşrak Hikmeti’nde tıpkı Maniheizm’de olduğu gibi, nurun battığı, söndüğü ve böylece tekamül yolunda kurtulması gereken bir engel olarak görüldüğü anlaşılmıştır.Keywords : Zerdüştîlik, İşrak Hikmeti, Düalizm, Zerdüşt, Sühreverdi