Orhan Pamuk’un Eserlerinde Hayat ve İktisat İlişkisi
Authors : Zöhre EKİNCİ, Seyit Battal UĞURLU
Pages : 94-110
Doi:10.62068/visbid.1392930
View : 77 | Download : 72
Publication Date : 2023-12-30
Article Type : Research
Abstract :İnsan tutum ve davranışlarının temel güdüleyicisi olarak ekonominin, yaygın düşüncenin aksine, insanların büyük çoğunluğunun, inanç ve düşüncelerinin ana yönlendiricisi, kişilik ve kimliğinin niteliğinin de belirleyicisi olduğu söylenebilir. Ekonomi, insanın dünyayı kavrama biçimi, doğa ile ilişkisi, sınıfsal ve kültürel düzeyi gibi birçok kategorinin de ana belirleyicisi olarak ifade edilebilir. Farklı disiplinlerin gözlüğünden bakıldığında, sınırsız anlatma olanaklarına sahip roman türünün, insanı olabildiğince geniş perspektiflerden ele alırken onun ekonomik konumunu sürekli detaylandırmasına karşın, bu olgunun edebi araştırmalarda benzer şekilde değerlendirildiğini söylemek güç görünmektedir. Sosyolojik yönü de belirgin olan romanın bir de bn ıu açıdan değerlendirilmesi ayrı bir anlamlılık taşımaktadır. İnsanın iktisadî varlığı ya da yoksunluğu, gündelik yaşamdaki tutum ve davranışları gibi dünya ile her türden ilişkisinde etkin bir sınır belirleyicidir. Türk edebiyatının, çoklu bakış açılarına zengin nesnel karşılıklar verebilen yetkinlikteki tek Nobel ödülü yazarı Orhan Pamuk’un (1952-) romanları, bireyi tarihsel süreç içinde toplumsal olgular ile bir arada ele ele alır. Yazarın eserlerinde, Osmanlı devletinin özellikle son dönemlerinden günümüze kadar geçen süreçte çizilen panorama, onu sosyo-ekonomik ve kültürel doku içinde deneyimlediği süreçleri birçok boyutu ile görünür kılar. Bu makalede; yazarın eserleri, bireyin ve toplumun ekonomik varsıllığı ve/veya yoksunluğu ile uyumluluk arz eden tutum ve davranışlarına dönük bir iz sürülmektedir. İnsanın ekonomik statüsünün; duygu ve düşünce dünyası gibi, gündelik yaşam pratiklerinin de belirleyicisi olduğu öne sürülmekte, yaşamı yönlendiren gerilimlerin de gerisindeki temel güdünün bu olduğu varsayılmaktadır. Geleneksel üretimin egemen olduğu toplumdan, tüketimin var olma gerekçesine dönüştüğü modern topluma kadar sürdüğü, günümüzde ise çılgınlık düzeyine eriştiği gözlemi Pamuk’un romanları üzerinden gözlenmeye çalışılmaktadır.Keywords : Edebiyat ve Ekonomi, Roman ve Ekonomi, Orhan Pamuk, Gündelik Yaşam, Tüketim Kültürü, Sınıfsal Farklılık