- Van İnsani ve Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: 5
- Sivas İli Hayranlı Haliminhanı Memeli Fosil Lokalitesinde Hipparion cf. dietrichi Wehrli 1941 Fosil ...
Sivas İli Hayranlı Haliminhanı Memeli Fosil Lokalitesinde Hipparion cf. dietrichi Wehrli 1941 Fosil Buluntusu Üzerine Ön Bulgular
Authors : Emine Sühendan KARAUZ ŞAHİN
Pages : 140-153
View : 20 | Download : 15
Publication Date : 2023-06-21
Article Type : Research Article
Abstract :Hipparionine ya da Hipparion atları; maksiller premolar ve molarlar dişler üzerinde izole protokon ile üç toynaklı (üç parmaklı) olmasıyla ayırt edilir. Avrupa Memeli Biyozununa göre MN11 ve MN13 zonuna karşılık gelen (Turoliyen-Messiniyen yaşlı) (8.0-6.5 myö) Hayranlı-Haliminhanı Fosil Lokalitesi hem büyük memeliler hem de Hipparion atları için önemli buluntular vermiştir. Hayranlı depozitlerinin stratigrafik dizilimi en dipten en üste doğru yaklaşık 185 m kalınlığındadır. Fosil depozitleri, 1300 m ile 1430 m aralığında değişen farklı seviyelerde dikey dağılmış olan ve yatay olarak yaklaşık 50 km2 alanı ihtiva eden bir dizi büyük memeli kemiklerini barındırmaktadır. Hayranlı büyük memeli topluluklarının yüzde dağılımı, Geç Miyosen açık arazi memeli türlerinin baskınlığı ile karakterize edilen tipik Pikermiyen Kronofaunasına işaret etmektedir. Hayranlı Memeli Lokalitesinde Carnivora, Suidae, Equidae, Bovidae ve Rhinocerotidae familyasına ait türler kaydedilmiştir. Hipparion cf. dietrichi fosil buluntusu Sivas İli Hayranlı Haliminhanı Lokalite 19’dan elde edilmiştir. H.dietrichi en eski dünya Hipparionu olup, Hippotherium kompleksine ait bir Eski Dünya formundan türeyen Hipparion s.s. grubuna aittir ve H. dietrichi ortak morfolojik karakterlerinden ötürü Hipparion prostylum- Hipparion dietrichi soyuna dahil edilmiştir. Söz konusu tür ilk kez Yunanistan Samos’da Wehrli tarafından kaydedilmiştir ancak bu örnek kayıptır. Samos Q1, Q4 (MTLA, MTLB) ve Q5 seviyelerinden çıkarılan Orta Turoliyen ve Erken Geç Turoliyen başlarına karşılık gelen H.dietrichi Samos için yerel bir türdür. Tür Turoliyen Dönemde yaygındır ve fosil örnekleri Avrupa ve Amerikan müzelerine dağılmıştır. Bu makalede 58 Hay-19/199 nolu genç bir bireye ait kafatası örneği üzerine ön bulgular paylaşılacak ve tartışılacaktır. Hayranlı Hipparion fosilleri üzerine çalışmalar devam ettiğinden bu makalede sadece elde edilen ilksel verilere yer verilecektir. 58 Hay 19/199 numaralı fosil örneğinin morfolojik özellikleri büyük oranda Yunanistan Lokaliteleri ile benzerlik taşımaktadır.Keywords : Perissodactyla, Hipparion, Geç Miyosen, Türkiye