Ardahan’ın Yok Olan Sanatı "Keçecilik"
Authors : Ebru SUBAŞI
Pages : 76-99
View : 10 | Download : 16
Publication Date : 2023-06-21
Article Type : Research Article
Abstract :Üretim yöntemi ile halı ve düz dokuma yaygılardan ayrılan keçenin ilk kez hangi coğrafyada ortaya çıktığı kesin bilinmese de Orta Asya’da kurganlara konulan eserlere bakılınca bu sanatın öncüleri arasında Türklerin de olduğu rahatlıkla söylenebilir. Nispeten kolay ve hızlı üretilmesinin yanında Orta Asya’nın zorlu iklim koşullarına uyum sağlamayı kolaylaştırması, keçenin kullanım alanının çeşitlenmesine de katkı sağlamıştır. Öyle ki çadırlar, çadırların tefriş eşyaları, kıyafetler, eyer örtüleri ve tözlerin yapımında çoğu zaman keçe tercih edilmiştir. Türklerin Anadolu’ya uzanan göçleriyle birlikte bu topraklara taşınan keçecilik sanatı, Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı Dönemlerinde gelenekli usullerde, yeni yaşam biçimine uygun üretimlerle devam ettirilmiştir. İlk dönemlerden itibaren keçe ustasının mahareti ve estetik kaygısı sayesinde, farklı tekniklerde rengârenk bezenen keçeler, kaba bir zanaat ürününden değerli bir sanat eserine dönüşmüştür. Her dönem Anadolu’nun önemli dokumacılık merkezleri arasında yerini koruyan Ardahan ve çevresinde, kullanım alanının genişliği sayesinde 1970’li yılların başına kadar bol miktarda keçe üretimi yapılmıştır. Bu tarihten itibaren giderek unutulan keçeciliğin günümüze ne yazık ki sınırlı sayıda örneği ulaşabilmiştir. 2022 yılında il merkezi ve köylerinde sürdürdüğümüz araştırmalarda, tespit edebildiğimiz keçe yaygılar, yöre halkı, esnaf ve yaşayan son keçe ustasının verdiği bilgilerle desteklenerek, malzeme, teknik ve süsleme özellikleri yönünden makale kapsamında anlatılmaya gayret edilmiştir.Keywords : Ardahan, Gelenekli El Sanatı, Yün, Hallaç, Keçe