Thrasymakhos'un Adalet Anlayışında 'Güç' Kavramı
Authors : Ferhat KUTLUAY
Pages : 60-75
View : 12 | Download : 8
Publication Date : 2023-06-21
Article Type : Research Article
Abstract :Bu çalışma, üç temel nokta üzerinde durmaktadır. Birincisi; Platon ve sofist Thrasymakhos\'un adalet tanımlarındaki farklılığa işaret etmektedir. Platon\'a göre Adalet, Bilgelik ve Erdeme tekabül eder. Genel itibarıyla Bilgelik ve Erdem kavramlarından insanların yaşam, özgürlük, mutluluk ve özel mülkiyet gibi temel haklara sahip olduğunu ve aynı zamanda birinin diğerinden ne fazla ne de azına sahip olduğunu, kimsenin diğerine zarar veremeyeceğini anlıyoruz. Bunlar apriori olarak sahip olduğumuz bilgilerdir. Thrasymakhos ise adaletin güçlünün faydasına olan bir şey olduğunu iddia eder. Thrasymakhos, bu tezini pratik yaşamdan yola çıkarak ortaya koymaktadır. Pratik yaşam, muktedirlerin her şeyi yapabilme gücüne sahip olduğunu ve ayrıca yapmaktan geri durmadıklarını göstermektedir. Yasalar, örf ve adetler gibi toplumsal yaşama yön veren her şey, bu muktedirlerin isteği ve arzuları doğrultusunda şekillenmektedir. İkincisi; farklılığın temelinde ise özellikle Güç kavramının yer aldığının altını çizmektedir. Güç doğasında yer alan baskınlık nedeniyle adalet kavramını tüm dengesini bozma özelliğine sahiptir. Bunu sağlayan ise, bizzat güç kavramının kendisidir. Güç, doğasında yer alan baskınlık sayesinde her şeyi değiştirme, dönüştürme ve şekillendirme potansiyeline sahiptir. Bu güce sahip olan kimse de aynı şekilde istek ve arzuları neticesinde her şeyi şekillendirme imkanına kavuşmaktadır. Çünkü insanın doğasında yer alan eğilimi bu yönde ilerlemektedir. Dönüştürülen ve şekillendirilen şeylerin başında da adalet kavramı gelmektedir. Güç ve adalet, birbirine karşıt iki kavramdır. Birinin varlığı diğerini olumsuzlar. Thrasymakhos\'a göre güç kavramının baskınlığı nedeniyle adalet Platon\'un iddia ettiği üzere erdem ve bilgelik olması gerekirken, güçlünün faydasına olan bir şeye dönüşmüştür. Son olarak bu çalışma, adaletin gücün doğasından gelen nitelik dolayısıyla güçlünün faydasına olan bir şey olduğu konusunda Thrasymakhos\'un tezinin haklılığına vurgu yapacaktır.Keywords : Thrasymakhos, Sokrates, Adalet, Hak, Güç