- Vakıflar Dergisi
- Issue: 58
- Mütareke’den Cumhuriyet’e Kurumsal Bir Dönüşüm: Evkaf Nezareti’nden Evkaf Umum Müdürlüğü’ne...
Mütareke’den Cumhuriyet’e Kurumsal Bir Dönüşüm: Evkaf Nezareti’nden Evkaf Umum Müdürlüğü’ne
Authors : Aydın Çakmak
Pages : 185-207
Doi:10.16971/vakiflar.1139479
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2022-12-26
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın esası, vakıfların idaresinin nezaret kimliğinden ve kabine teşkilatı içerisinden çıkarılması düşüncesinin Cumhuriyet devri öncesinde de bulunduğunu yaşanan gelişmeler çerçevesinde ele almaktır. Konunun ilk defa gündeme gelmesi daha önce olmakla birlikte somut bir hale bürünmesi Birinci Dünya Savaşı sonrasında gerçekleştiği için, çalışmanın başlangıç kısmı Mütareke Dönemi şeklinde belirlenmiştir. Gerçekten de Osmanlı Devleti’nin son yıllarında tartışmaya açılan ve savunulan konulardan bir tanesi, II. Mahmud döneminde bir bakanlık olarak kurulan Evkaf Nezareti’nin statüsünün değiştirilmesi olmuştur. Ancak Osmanlı bürokrasisi ve kamuoyunun gündemini uzun süre meşgul ettiği, görüşmeler yapıldığı ve kanun layihaları hazırlandığı halde dönüşüm konusu kesin bir sonuca ulaşmamıştır. TBMM hükümeti döneminde de gündeme gelen bu mesele 3 Mart 1924 tarihinde kabul edilen kanunla resmiyet kazanmış ve yaklaşık yüz yıldır kabine üyesi olan kurum bir umum müdürlük haline getirilmiştir. Konuyu ilk defa müstakil ve kapsamlı bir biçimde ele alan bu çalışmada başta arşiv belgeleri olmak üzere süreli yayınlar ve telif eserlerden faydalanılmıştır.Keywords : vakıf, Evkaf Nezareti, Evkaf Komisyonu, Şer‘iye ve Evkaf Vekaleti, Evkaf Umum Müdürlüğü., The Ministry of Evkaf, The Commission of Evkaf, The Ministry of Şer‘iye and Evkaf, The General Directorate of Evkaf