- Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi
- Vol: 6 Issue: 2
- 1956 Süveyş Krizi ve Ortadoğu’ya Etkisi
1956 Süveyş Krizi ve Ortadoğu’ya Etkisi
Authors : Mehmet Erkan KILLIOĞLU
Pages : 726-757
Doi:10.24186/vakanuvis.941082
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2021-09-29
Article Type : Research
Abstract :İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki dönemde 19. Yüzyıl’ın büyük sömürge imparatorlukları ve onların kurmuş oldukları düzen dağılmış ve bir tarafta SSCB diğer taraf da ise ABD’nin önderliğini yaptığı iki kutuplu bir uluslararası siyasi yapı ortaya çıkmıştır. Bu yeni yapının ortaya çıkması eski düzenin tasfiyesini de beraberinde getirmiştir. Bu tasfiye sürecinde İngiltere kendi iktisadi, siyasi ve askeri yapısına büyük yük bindiren sömürgelerini tahliye ve tasfiye etme yoluna gitmiştir. Ancak bunu yaparken stratejik açıdan önemli noktaları, en azından Süveyş Kanalı’nın batısında kalanları, elinde tutmaya çalışmıştır. Mısır topraklarında kalan Süveyş Kanalı bölgesi bu kilit önemdeki noktalardan biridir. Eski sömürge geçmişi nedeniyle Batı ile ilişkileri zaman zaman kötüleşen Mısır yine böyle sorunlu olaylardan birinin sonrasında Süveyş Kanalını devletleştirdiğini açıklamıştır. Bu karardan Batı Dünyası’nın lideri konumundaki ABD memnun olmamıştır ancak SSCB’nin Ortadoğu’ya müdahil olmasına ve etkisini attırmasına sebep olmaması için gerginliği büyütmemeye çalışmıştır. Ancak Kanal’ın idaresini ellerinde tutan İngiltere ve Fransa bu durumdan memnun olmamış, hem Kanalı geri almak hem de kendilerine Ortadoğu bölgesinde düşmanlık yapan Mısır lideri Cemal Abdünnasır’ı devirmek için harekete geçmeye karar vermiştir. Bunun sonucunda da 1956 Süveyş Krizi yaşanmıştır. İngiltere ve Fransa askeri mücadeleyi kazanmıştır ancak siyasi olanı kaybetmiştir. Bunun sonucunda Ortadoğu bölgesinde ve dünya sisteminde dengeler değişmiştir. Süveyş Krizi de bu değişimin başlangıç noktası olmuştur.Keywords : Eisenhower, Süveyş Krizi, Abdünnasır, Silahşör(Muskeeter) Operasyonu