- Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi
- Vol: 6 Issue: 2
- Tarihsel Düşüncede Avrupamerkezci Söylemin "Hegemonya" İdeografisi
Tarihsel Düşüncede Avrupamerkezci Söylemin "Hegemonya" İdeografisi
Authors : Rameş Rzayev
Pages : 786-816
Doi:10.24186/vakanuvis.932444
View : 9 | Download : 8
Publication Date : 2021-09-29
Article Type : Research
Abstract :Doğu ile Batı kutuplaşmasının doğasına dair varsayımların temelinde yatan ideolojik tefrikler basit bir çatışmanın yansıması değildir. "Avrupamerkezcilik” ibaresi temelinde kurgulanan Doğu ile Batı arasındaki ayrımcılığı Antonio Gramsci’nin "hegemonya” kategorisi ve Michel Foucault’nun "bilgi-güç” denklemi etrafında sorgulamak, bilmediğimiz birçok algı biçimini ortaya çıkmaktadır. Bir görüş ve temsil makamı doğrultusunda şekillenen "Avrupamerkezcilik” kavramı genelde ötekinin varlığı ile çatışarak kendisini tanımlamaktadır. Bu çalışmada, Avrupamerkezciliğin tarihsel boyutu ele alınarak hem kendi söylemi hem de "öteki”ni inşa etme noktasındaki prosedürel karakteri tahlil edilmektedir. Aydınlanma süreci ile yeni bir ivme kazanan "Avrupamerkezcilik” söylemi, Batı-dışı toplumların sosyal-kültürel ve siyasi-ekonomik hayatlarını modernleşme temelinde "yeniden üreterek” stratejiler oluşturması, tarihsel düşünceyi bizatihi formüle edebilme özelliği ile ilgilidir. Genel itibariyle Batı-dışı toplumların siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel hayatlarını "tek tipli” şekilde düzene sokma açısından fenomenal nitelik taşıdığı çözülmesi gereken bir sorundur. Söz konusu toplumların yaşam biçimi algısında özden uzaklaşma kaygısı tarihsel gerçeklik itibariyle salt hegemonya alanı içinde tatmin noktasına indirgendiğini doğru saptamalarla ayırt etmek mümkün olabilir.Keywords : Avrupamerkezcilik, Doğu-Batı, Oryantalizm, Hegemonya