- Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi
- Issue: 15
- UAD İRAN/ABD DAVASI İHTİYATİ TEDBİRLER KARARININ PRIMA FACIE YETKİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ...
UAD İRAN/ABD DAVASI İHTİYATİ TEDBİRLER KARARININ PRIMA FACIE YETKİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Authors : Mehmet Emin ÇAĞIRAN
Pages : 149-194
Doi:10.18771/mdergi.757355
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2020-06-24
Article Type : Research
Abstract :1979 Devriminden sonra ABD-İran ilişkilerine ihtilaf ve çatışmalar damga vurmuştur. ABD, siyasi ve askeri tedbirlerin yanında ambargo uygulayarak İran’ı nükleer programı ve Orta Doğu politikasından vazgeçmeye zorlamıştır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarına rağmen ABD’nin 2018 Mayıs’ında ambargo uygulamasını yeniden başlatması üzerine İran 1955 Dostluk, İktisadi İlişkiler ve Konsolosluk Hakları Andlaşmasına dayanarak Uluslararası Adalet Divanına başvurmuş ve Divandan esasla ilgili karar almadan önce Amerikan ambargosunun kaldırılmasına yönelik ihtiyati tedbirler almasını talep etmiştir. Divan 3 Ekim 2018’de verdiği kararda İran’ın ihtiyati tedbirler talebini büyük ölçüde haklı bularak ABD’den tıbbi malzemeler, yiyecek ve tarım ürünleri ve sivil uçakların bakımı ve yedek parçalarının satışı ve bunlarla ilgili mali muameleleri kısıtlayan veya yasaklayan tedbirleri kaldırmasını istemiştir. Divan ihtiyati tedbirler kararı alırken birtakım kıstasları dikkate almaktadır. Bunlar arasında öncelikli ve en önemlisi davanın esasıyla ilgili prima facie yetkisinin bulunmasıdır. Divanın bu davada verdiği prima facie yetki kararı önceki kararlarına nazaran daha fazla tartışmalı noktalar ihtiva etmektedir.Keywords : Uluslararası yargı, UAD, İhtiyati tedbirler, Prima facie yetki, İran/ABD 1955 Andlaşmasının İhlali Davası