- Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi
- Issue: 5
- FRANSIZ UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ 2015 REFORMU: DEĞİŞİKLİKLER VE GEREKÇELERİ
FRANSIZ UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ 2015 REFORMU: DEĞİŞİKLİKLER VE GEREKÇELERİ
Authors : Musa Sağlam
Pages : 667-706
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2015-10-02
Article Type : Other
Abstract :Fransa’da 1789 Devrimi sürecinde ortaya çıkan adli ve idari otoritelerin ayrılığı ilkesi zaman içinde iki farklı yargı düzeninin varlığına ve bunlar arasındaki görev uyuşmazlıklarını çözmek üzere 1848 yılında kısa süreliğine 1872 yılından itibaren ise sürekli bir Uyuşmazlık Mahkemesinin kurulmasına yol açmıştır. Yaşanan toplumsal, siyasal ve hukuki gelişmelere rağmen Mahkemeyi düzenleyen kurallarda önemli bir değişiklik olmamıştır. 2013 yılında başlayan yargının modernizasyonu çabaları içinde Mahkeme özellikle ele alınmış, Mahkemenin kuruluş, işleyiş ve yargılama usulünde ciddi değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerin temel ekseni; yargının bağımsızlığının güçlendirilmesi ve Mahkemenin vatandaşa daha yakın, daha etkin, hızlı ve erişilebilir kılınmasıdır. Reform sonrası yeni Mahkemede yargının bağımsızlığını güçlendirmek için Adalet Bakanı, Mahkeme heyetinden çıkarılmış ve Mahkemenin tamamen meslekten hakimlerden, Yargıtay ve Danıştay üyelerinin eşit temsili esasına dayalı olarak kurulması benimsenmiştir. Bu eşitlikçi yapı, her durumda korunmuştur. Yargılama usulü; çelişmeli yargılama, yargılamanın aleniyeti ilkeleri ve yargılamanın makul sürede bitirilmesi hedefi gözetilerek bütünüyle gözden geçirilmiştir. Ayrıca Mahkemenin klasik görevleri korunmuş ve bunlarla ilgili yeni düzenlemeler ilgili kuralların kalitesinin artırılmasına yönelik olmuştur: olumlu görev uyuşmazlığı, olumsuz görev uyuşmazlığı, uyuşmazlığı önleyici usuller, hüküm uyuşmazlığı. Bununla beraber Mahkemeye görev sorununa bağlı ortaya çıkan makul sürede yargılanma hakkı şikâyetlerine bakabilme imkanı yeni bir yetki olarak verilmiştir. Neticede, 16 Şubat 2015 tarihli ve 2015-177 sayılı Kanun ve 27 Şubat 2015 tarihli ve 2015-233 sayılı KHK ile yapılan düzenlemeler, Mahkemenin hem kuvvetler ayrılığı ilkesi hem de yargılama usulünün etkililiği açısından günümüz demokratik değerleriyle uyumunu sağlamada son derece başarılı olmuşturKeywords : Uyuşmazlık Mahkemesi, Yargının bağımsızlığı, 2015 yargı reformu, Uyuşmazlığı önleyici usuller, Makul sürede yargılanma hakkı