- Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 12 Issue: 1
- BİST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNDE YER ALMANIN VERİMLİLİK ÜZERİNE ETKİSİ: VZA MALMQUİST TOPLAM FAKTÖR...
BİST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNDE YER ALMANIN VERİMLİLİK ÜZERİNE ETKİSİ: VZA MALMQUİST TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİK ANALİZİ
Authors : Letife Özdemir
Pages : 33-45
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2019-06-30
Article Type : Research
Abstract :Çalışmada, ülkemizde Kasım 2014 itibari ile hesaplanmaya başlanan sürdürülebilirlik endeksinde işlem gören işletmelerin, endeks kapsamına girmeden önceki dönemlere göre etkinliklerinde bir değişme ortaya çıkıp çıkmadığı incelenmektedir. Bu amaçla Kasım 2015 - Ekim 2016 döneminde BİST sürdürülebilirlik endeksinde yer alan 13 imalat işletmesi dikkate alınarak 2013-2016 dönemlerinin etkinlik değerleri Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi kullanılarak hesaplanmıştır. Etkinlik değerlerinin dönem içindeki değişimi Malmquist Toplam Faktör Verimlilik (TFV) endeksi kullanılarak ölçülmüştür. Veri Zarflama Analizi sonucunda, 13 işletmeden 7 işletmenin sürdürülebilirlik endeksinde yer aldıkları dönemde ve daha önceki dönemlerde de etkin olarak faaliyet gösterdiği belirlenmiştir. 4 işletmenin ise daha önceki dönemlerde etkin olarak faaliyet göstermelerine rağmen sürdürülebilirlik endeksine dahil olduktan sonra etkin olmadıkları görülmüştür. Ayrıca 2 işletmenin sürdürülebilirlik endeksine dahil olmadan önceki yıllarda ve dahil oldukları yılda etkin olmadıkları tespit edilmiştir. Malmquist TFV endeksine göre, 2015-2016 döneminde 7 işletmenin verimliliğinde artış gözlenmiştir. Bu 7 işletmenin Malmquist TFV endeksi incelendiğinde 2014-2015 döneminde 6 işletme, 2013-2014 döneminde ise 3 işletmenin verimliliğinde artış belirlenmiştir. Malmquist TFV endeksinin iki temel unsuru olan teknolojik etkinlik ve teknik etkinlik bakımından değerlendirildiğinde, 2015 - 2016 dönemindeki verimlilik artışının nedeni teknolojik etkinlikteki artış olduğu görülmüştür. İşletme bazında değerlendirme yaptığımızda 2015-2016 döneminde verimlilik artışı en yüksek olan ilk üç işletme; VESTEL Beyez Eşya A.Ş. (%43), TOFAŞ A.Ş. (%37) ve Petkim Petrokimya Holding A.Ş. (%16) işletmeleridir. Çalışmada elde edilen bulgular sonucunda, işletmelerin sürdürülebilirlik endeksinde yer alıp almamasının, verimlilik açısından bir farklılık yaratmadığı görülmüştür.Keywords : BİST Sürdürülebilirlik Endeksi, Etkinlik, Veri Zarflama Analizi Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Analizi