- Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 8 Issue: 4
- 6-7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarındaki Haritaların Kartografik Tasarımlarının Kazanımlar Açı...
6-7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarındaki Haritaların Kartografik Tasarımlarının Kazanımlar Açısından İncelenmesi
Authors : Ilkay Buğdayci, Ibrahim Bildirici, Bülent Tarman
Pages : 143-174
Doi:10.12780/uusbd.94266
View : 18 | Download : 4
Publication Date : 2015-09-29
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan haritaların kartografik tasarım kapsamında incelenerek beklenen kazanımlara etkisinin değerlendirilmesidir. Günümüzde pek çok alanda (mühendislikten askerliğe, eğitim öğretimden bilimsel çalışmalara kadar) kullanılmakta olan haritaların, gelişmiş ülkelerde, eğitim sürecinin başlangıcında okul öncesine yönelik hazırlanmış resimli eğlenceli haritalardan oluşan atlaslar ve kitaplarla hayatın içinde yer aldığı görülmektedir. Yetişkinlerin bilinçli harita kullanıcısı olabilmeleri, çocuk haritaları ve eğitime yönelik tasarlanan haritaların erken yaşlardan itibaren etkin olarak kullanımı ile doğrudan ilişkilidir. Ayrıca haritaların etkin olarak kullanılabilmesi, haritanın amacına uygun olarak tasarlanmasına, kartografın tecrübesine ve haritanın kullanıcının seviyesine uygun olup olmamasına bağlıdır. Ülkemizde eğitim alanında gerek ders kitaplarında gerekse atlaslarda kullanılan haritaların genel olarak amaca ve kullanıcıya uyumlu olarak tasarlandığı söylenemez. Eğitimi desteklemek, derslerin kazanımlarına katkı sağlamak amacıyla ders kitaplarına eklenen haritaların öncelikle kullanıcıların eğitim ve algılama seviyelerine uygun olarak tasarlanması gerekmektedir. Bu çalışmada ilk olarak kartografik tasarım yöntemleri kısaca açıklanmış ve bu yöntemler doğrultusunda 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan haritaların kartografik tasarım açısından incelemesi yapılmıştır. Bazı haritalarda ölçek, işaret tablosu gibi temel kavramların olmadığı, bazı haritalarda hatalı bilgilerin olduğu, tematik haritaların doğru yöntem ve tekniklerle tasarlanmadığı ve bu nedenle algılama hatalarına neden olduğu vb. sorunlar görülmüştür. Kartografik tasarım açısından incelendiğinde, eğitim alanında kullanılan haritaların Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından belirlenen kazanımları karşılayacak nitelikte olduğu söylenemez. Haritalar hangi alanda kullanılacaksa kullanılsın kartografik tasarım kurallarına uygun olarak tasarlanması gerekmektedir. Eğitimin ilk yıllarından başlanarak kurallara uygun olarak tasarlanmış nitelikli haritaların etkin olarak kullanımının sağlanmasıyla harita kullanma bilinci ve kültürü yerleşmiş olacaktır. Bu ülkemiz için önemli bir ihtiyaçtır.Keywords : Eğitimde Harita Kullanımı, Harita Tasarımı, Kartografik Tasarım