- Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi
- Issue: 20
- UYGUR TÜRKLERİNDE DOĞA VE EVREN İLE İLGİLİ İNANMA VE UYGULAMALAR ÜZERİNE ÇAĞATAYCA BİR YAZMA...
UYGUR TÜRKLERİNDE DOĞA VE EVREN İLE İLGİLİ İNANMA VE UYGULAMALAR ÜZERİNE ÇAĞATAYCA BİR YAZMA
Authors : Aynur Genç
Pages : 70-97
Doi:10.46400/uygur.1183880
View : 11 | Download : 3
Publication Date : 2022-12-24
Article Type : Other
Abstract :İnsan yeryüzünde varolduğu andan itibaren doğa ile etkileşim hâlinde olmuştur. İnsan ve doğa arasındaki etkileşim, kültürün oluşumuna zemin hazırlamıştır. Çoğu zaman doğa ve insan arasındaki etkileşim çatışma şeklinde görülse de kimi zaman da bir bütün oluşturduğu görülmektedir. Bu durumun bir sonucu olarak karşımıza çıkan kültür, insan topluluklarının yaşayışından inanışına kadar birçok alanda kendini göstermiştir. Türkler doğa ile sıkı ilişkiler içinde olmuş ve Türklere göre insan tamamen doğaya ait bir varlık olarak görülmüştür. Bu bağlamda Türklerde doğa temelli geleneksel bir bilincin oluştuğu görülmektedir. Birlikte yaşama ve dayanışma bilincinin var olduğu Uygur Türkleri de doğayla uyumlu ve çevre etiği bilinciyle yaşamış bir Türk boyudur. Doğa ve evrenle ilgili geleneksel bilgi ve uygulamaları incelendiğinde, geçmişten günümüze değin aktarılan bilgi ve deneyimleriyle bugünü ve yarını düşünen sürdürülebilir bir yaşam sürdürdükleri görülmektedir. Uygur Türklerinin doğaya bakışı, doğa ile insan ilişkisine dair toplumsal belleği, çeşitli anlatı ve ritüellerde karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın konusunu da Çağatayca bir yazmada yer alan Uygur sözlü geleneğindeki doğa ve evren ile ilgili bilgilerin tanıtılması, incelemesi ve değerlendirilmesini oluşturmaktadır.Keywords : Uygur folkloru, Çağatayca, Ekoloji, Geleneksel bilgi, Doğa ve İnsan, Traditional Knowledge, Nature and Human-beings