- Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi
- Vol: 12 Issue: 2
- SEZAİ KARAKOÇ, CEMAL SÜREYA, EDİP CANSEVER, TURGUT UYAR VE İLHAN BERK’İN ŞİİRLERİNDE FARKINDALIK ARA...
SEZAİ KARAKOÇ, CEMAL SÜREYA, EDİP CANSEVER, TURGUT UYAR VE İLHAN BERK’İN ŞİİRLERİNDE FARKINDALIK ARACI OLARAK GÖLGE
Authors : Yusuf Kömür
Pages : 695-710
Doi:10.7884/teke.1312781
View : 113 | Download : 54
Publication Date : 2023-06-15
Article Type : Research Article
Abstract :Bu çalışmada İkinci Yeni şairlerinden Sezai Karakoç, Cemal Süreya, Edip Cansever, Turgut Uyar ve İlhan Berk’in şiirlerinde tercih ettikleri gölge imgesi "farkındalık” boyutuyla incelenmiştir. Gölgenin tarihî süreçte gelişimine bakıldığında insanın karşısındaki mağlup edilmesi gereken güç olarak anlaşıldığı görülmektedir. Mit, efsane ve destan gibi türlerde "kahraman” insanın öteki yönüne karşılık gelen gölge, ilerleyen süreçlerde hakkında yapılan çalışmalarla anlam alanı genişletilmiş bir olgudur. Psikanalizin gelişmesiyle de gölge artık benliğin bir parçası olarak görülmeye başlanmış ve "yenilmesi gereken karşıt güç” olmaktan çıkarılıp dikkate alınması gereken bir insani taraf şeklinde algılanmaya başlanmıştır. Gölge bu yönüyle bireyi tanımada ve onun eylemlerini anlamada önemli bir araca dönüşmektedir. Edebî eserlerdeki varlığı incelendiğinde, anlatım biçimleri ve olanakları sayesinde gölgenin şair ve yazarlar tarafından sıklıkla tercih edildiği söylenebilir. İkinci Yeni şiirinde tercih edilen gölge imgesinin anlam ve anlatım çağrışımlarından biri de bireyi; bilinçli olmaya çağıran, algı boyutunda ihmal edilmiş olay ve durumları görünür kılan bir farkındalık aracı olmasıdır. İkinci Yeni şiirinde "anlamın/anlatımın” farkındalık boyutunu belirginleştiren gölge, varoluşun ve ayırt etmenin ifadesi olarak da değerlendirilebilir.Keywords : İkinci Yeni, gölge, imge, sembol, Sezai Karakoç, Cemal Süreya, Edip Cansever, Turgut Uyar, İlhan Berk