- Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi (TÜRKLAD)
- Vol: 6 Issue: 2
- KUZEYDOĞU TÜRK LEHÇELERİNDE +sIz FONKSİYONUNDA KULLANILAN YAPILAR
KUZEYDOĞU TÜRK LEHÇELERİNDE +sIz FONKSİYONUNDA KULLANILAN YAPILAR
Authors : Fatma Abtekin, Mehtap Solak Sağlam
Pages : 391-404
Doi:10.30563/turklad.992543
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2022-12-20
Article Type : Research
Abstract :Sibirya’daki Türk lehçeleri diğer Türk lehçelerinden daha erken bir dönemde ayrıldığı için fonetik, morfolojik ve semantik açıdan diğer lehçelere göre farklılıklar gösterebilmektedir. Sibirya’daki Türk lehçeleri güney ve kuzey olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Yazı dili olarak kullanılan Kuzeydoğu Türk lehçelerinden Saha Türkçesi, kuzey Sibirya Türkçesi olarak değerlendirildiği gibi kıyı lehçesi olarak da görülmektedir. Hakas, Tuva ve Altay lehçeleri ise güney Sibirya lehçelerini oluşturmaktadır. Bu lehçeler kendi aralarında kimi özellikleriyle farklılıklar gösterse de morfolojik olarak birçok ortaklıktan bahsetmek mümkündür. Ortak Türkçede bir ismin olumsuz anlamlı sıfatını türetmek için +sIz eki kullanılmaktadır. Bu ek, isimlerde yokluğu göstermek için ufak ses ayrımlarıyla Kuzeydoğu Türk lehçelerinin dışında kalan tüm Türk lehçelerinde kullanılmaktadır. Kuzeydoğu Türk lehçelerinde ise bu tür bir ek mevcut değildir. Onun yerine aynı işlevi gören farklı yapılar vardır. Bu özellik Kuzeydoğu Türk lehçelerini diğer Türk lehçelerinden ayıran unsurlar arasında yer alıp tasnif çalışmaları için de bir ölçüt teşkil etmektedir. Çalışma kapsamında +sIz ekinin yerine Kuzeydoğu Türk lehçelerinde kullanılan yapılar sözlük ve gramer taramalarıyla tespit edilip incelenmiş ve sınıflandırılmıştır.Keywords : +sIz eki, Kuzeydoğu Türk Lehçeleri, morfoloji