- Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi
- Cilt: 8 Sayı: 1
- YAPAY ZEKÂ İNSANSI BOT/ ROBOT UYGULAMALARIN TÜRKİYE’DE GÜNDELİK HAYATA YANSIMASI
YAPAY ZEKÂ İNSANSI BOT/ ROBOT UYGULAMALARIN TÜRKİYE’DE GÜNDELİK HAYATA YANSIMASI
Authors : Ensar Çetin
Pages : 19-45
View : 74 | Download : 84
Publication Date : 2024-03-31
Article Type : Research
Abstract :Toplumların yaşadığı değişim ve dönüşümleri anlamanın en iyi yolu toplumların gündelik hayat pratiklerinde meydana gelen değişimlerin izini sürmektir. Çünkü toplumların gündelik hayat pratiklerinin oluşmasında, değişmesinde ve yeniden oluşmasında çevresel koşullar, doğal afetler, savaşlar, keşifler, icatlar ve teknolojik gelişmeler çok belirleyicidir. Geleneksel toplumundan sanayi toplumuna ge-çişte bu durum açık bir şekilde deneyimlenmiştir. Sanayi toplumunu geleneksel toplumdan ayıran en temel faktör sanayi devrimi ve buna bağlı değişen üretim biçimidir. Geleneksel dönemde çok sayıdan insanın birlikte yaptığı bir iş sanayi devrimi sonrasında bir makine yardımı ile daha az sayıda insan tarafından yapa-bilir hale gelmiştir. Bu durum başta Batı Avrupa olmak üzere dünyada insanların gündelik hayat pratiklerinde önemli değişmelere neden olmuştur. 20. Yüz yılın ortalarına gelindiğinde ise sanayi devriminin başat unsuru olan yarı veya tam otomatik makinelere yapay zekâ uygulanmaya başlanmıştır. Böylece sanayi top-lumu yeni bir aşamaya geçmiş veya sanayi sonrası yeni bir dönem yaşanmaya başlanmıştır. Halen içinde yaşadığımız bu dönemde daha önce çok sayıda yarı veya tam otomatik makine kullanılarak yapılan bir iş daha az sayıda yapay zekâ insansı makine(robot) kullanılarak yapılabilir hale gelmiştir. Başlangıçta çoğunlukla eğence amaçlı geliştirilen yapay zekâ insansı “bot”lar, zamanla makinelere uygulanmaya başlanmıştır. Böylece fiziksel bir varlığa ka-vuşmuş olan yapay zekâ uygulamalar, ilerleyen süreçte hem fiziksel özellikleri hem de düşünme biçimi bakımından insansı özellikler kazanmaya başlamıştır. İn-san benzeri özelliklere sahip olmak üzere tasarlanmış yapay zekâ ve robot tekno-lojisinin birleşimi olan yapay zekâ insansı robotların gelişimi hızla ilerlemiş ve günümüzde, yapay zekâ insansı robotlar sağlık hizmetleri, eğitim, ev yardımcılığı, endüstriyel üretim ve eğlence gibi birçok alanda kullanılabilir hale gelmiştir. Bu araştırmada, her geçen gün gündelik hayatımızda daha çok yer almaya başla-yan yapay zekâ insansı robotların Türk toplumu tarafından nasıl algılandıkları ve Türk toplumunun, yapay zekâ insansı robotların gündelik hayatta kullanımına yönelik tutum ve davranışları incelenmiştir. Bu çerçevede katılımcılara; katılımcı-ların olgu ve bilgi durumlarını belirlemeye yönelik tam yapılandırılmış soruların yanında, yapay zekâ insansı robot algıları ve yapay zekâ insansı robotlara karşı tutum ve davranış biçimlerini ölçmeye yönelik ifadelerden oluşan beşli likert tipi ölçek uygulanmıştır. Araştırmanın son aşamasında ise katılımcılardan elde edilen veriler analiz edilmiş ve elde edilen sonuçlar rapor haline getirilmiştir.Keywords : Yapay zekâ, insansı bot, insansı robot, gündelik hayat sosyolojisi, toplumsal değişme, ChatGPT