ÇEVİRMENİN ÇOKLU HABİTUSU
Authors : Gamze Güler
Pages : 237-248
View : 23 | Download : 23
Publication Date : 2023-09-25
Article Type : Research
Abstract :Çeviri sosyolojisi alanında son dönemde yapılan çalışmalar çeviriyi metnin dışına taşırarak, ilgiyi metnin arkasında yer alan eyleyenlere yöneltmektedir. Özellikle bu alanda eyleyenlere yönelik yapılan çalışmalar; Bourdieu’nün habitus kavramını, çevirmen ve diğer eyleyenlerle ilintilendirmektedir. Sosyal bir eyleyen olarak çevirmenin geçmişin emareleriyle örülü makro kozmosa özgü davranış, tutum ve yatkınlıklarının, çeviri sürecinde vermiş olduğu kararlara yansımalarının analizinde habitus kavramı önemli veriler sunmaktadır. Bu yeni çalışma alanının derin meselelerinden biri çevirmenin sosyo-kültürel kimliğinin tarihsel analizinin yapılması ve eldeki verilerin çeviriye, çevirmen kararlarına yansımalarına bakılmasıdır. Bu çalışmada çevirmenin habitusuna yönelik tarihsel bir analiz yapılacaktır. Sosyal bir eyleyen olarak çevirmen habitusunun makro kozmos (toplum), mikro kozmos (çeviri alanı), mezo kozmos (çevirmenin psikolojisi) ve çoklu kozmos yapılarla olan ilişkisinin analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Aynı zamanda çevirmen habitusuna yönelik yapılacak bir gözlem çeviri eyleminin arkasındaki çoklu habitus ilişkilerinin varlığına ayna tutacaktır. Bu çalışmanın bir diğer hedefi ise çeviri eylemine ilişkin bu karmaşık ilişkiler ağının sadece metin üzerinden gidilerek değil, aynı zamanda çevirmenin çoklu habitusunun çoklu tarihsel analizinden elde edilen verilerle, metinle bir ilişki kurulabileceğini göstermeyi amaçlamaktadır. Çevirmen habitusu, çevirmenlerin genetik hikâyelerinde, sosyal gidişatlarında ya da biyografilerinde saptanabileceği gibi, çevirmenin çeviri metni metinselleştirme boyutundan, dilsel ve çeviri tercihlerinde de anlaşılabilir. Çalışmada çevirmen habitusuna ilişkin bir gözlem yapılacaktır. Çevirmen habitusunun izleri makro kozmos düzeyde olduğu gibi mikro kozmos ve mezo kozmos düzeyde de sürülecektir. Bu sayede çevirmenin toplumsallığının çeviri metnin toplumsallığına yansımaları incelenecek, diğer bir deyişle makro kozmos belirlenimlerin mikro kozmos belirlenimlere yansımaları gözlemlenecektir.Keywords : Çevirmen, Habitus, Makro Kozmos, Mikro Kozmos, Mezo Kozmos