- Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi
- Vol: 6 Issue: 2
- BEHİÇ ERKİN İLE GYULA NÉMETH ARASINDAKİ YAZIŞMALAR (1934-1949)
BEHİÇ ERKİN İLE GYULA NÉMETH ARASINDAKİ YAZIŞMALAR (1934-1949)
Authors : Emre Saral
Pages : 68-97
View : 14 | Download : 6
Publication Date : 2022-10-01
Article Type : Research
Abstract :Behiç Erkin, 1928-1939 yılları arasında Elçi olarak bulunduğu Macaristan’da, ünlü Macar Türkolog Gyula Németh ile temasa geçerek kendisiyle yazışmıştır. 1934 yılında başlayıp 1940’ların sonuna dek süren bu yazışmalar günümüzde Budapeşte’deki Ulusal Széchenyi Kütüphanesi El Yazmaları Bölümünde muhafaza edilmektedir. Klasörde bulunan yazışmalar 19 mektup ve kartvizitle kartpostaldan ibarettir. Başlangıçta mesleki konulara dayalı resmî temaslar söz konusu iken bu temaslar zamanla ahbaplığa evrilmiştir; öyle ki bu iki şahıs, İkinci Dünya Savaşı ve sonrasındaki Soğuk Savaş’ın başlangıç aşamasında araya giren engellere rağmen birbirlerine yazmayı sürdürmüşlerdir. Erkin’in diplomatik görevlerini tamamlayıp Türkiye’ye dönmesinin ve savaşın ardından yazışmaların içeriği yeni yıl tebriği vesilesiyle hal hatır sorma biçimine bürünmüştür. Bu yazışmalar dönemin siyasal ve sosyal atmosferini yansıtması, Macaristan’daki Türkoloji bilimine dair ipuçları vermesi açısından dikkate değerdir. Yazışmalar Németh’in de uzmanlık alanıyla uyuştuğu üzere, Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Türk Kültür Devrimi’nin önemli bir sütunu olan Türk tarihi ve dilinin tarihsel kökenlerinin tetkik edildiği döneme denk gelir. Türk yetkililer Macar alimin bilgisinden en ileri düzeyde istifade etmeyi bilmişler; Macar bilgin de meslekî birikimini paylaşma hususunda oldukça istekli davranmıştır. Bu çalışmada söz konusu tasnifte yer alan yazışmalar aynen paylaşılmış olup kronolojik olarak verilen yazışmalarda bahsi geçen kişi ve olaylar açıklanarak yorumlanmıştır.Keywords : Behiç Erkin, Gyula Németh, Türkoloji, Hungaroloji, mektuplaşma