- Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi
- Vol: 1 Issue: 1
- BULGARCA-TÜRKÇE SESTEŞ SÖZCÜKLERİN ORTAYA ÇIKIŞ SEBEPLERİ
BULGARCA-TÜRKÇE SESTEŞ SÖZCÜKLERİN ORTAYA ÇIKIŞ SEBEPLERİ
Authors : Sadık Haci
Pages : 25-35
View : 19 | Download : 8
Publication Date : 2017-04-24
Article Type : Research
Abstract :Anlam ve fonksiyonları farklı, fakat aynı ses değerlerine veya aynı yazılışa sahip olan sözcükler, bütün dillerde olduğu gibi dil içi ve diller arası şeklinde Türkçe ve Bulgarcada da mevcuttur ve bu sözcüklere "sesteş sözcükler” denilmektedir. Sesteşlik, ilk başta bir dilin kendi içinde var olan ve sadece o dili ilgilendiren bir olgu olarak ele alınırken, zaman içinde diller arası alanının bir konusu olduğu, bu açıdan incelenmesi gerektiği tezi ortaya atılmış, dilbilimciler tarafından kabul görmüş ve önem kazanmıştır. Bulgarca ve Türkçe, farklı dil ailelerine mensup ve yapıları birbirinden oldukça uzak iki dil olmalarına rağmen yüzyıllar boyu ortak resmi dil olarak hâkim olan standart Osmanlı Türkçesinden faydalanmışlardır. Konuşma dilinden Bulgarcaya geçmiş pek çok sözcüğün, zaman içinde sesteşlik oluşturduğunu görüyoruz. Buna bağlı olarak akraba dillerde olduğu gibi Bulgarca ve Türkçe arasında ortaya çıkan ve gelişen, anlamca zenginleşen pek çok sesteş sözcük günümüzde de varlığını sürdürmektedir. Türkiye’den farklı olarak Bulgaristan’da söz konusu dil ögeleri ile ilgili dilbilim ve çeviribilim alanlarında değişik çalışmalar yapılmıştır. Dil içi ve diller arası sesteş sözcükler konusunda Bulgar dilbilimcilerin çalışmalarında ortaya konan genel sınıflandırmalar; eşyazımlı, eşsesli ve sesteş sözcükler olmak üzere üç guruba ayrılmıştır. Sözcüklerin anlamlarının yaş farkına ve meslek gruplarına göre, aynı zaman diliminde ve aynı coğrafyada yaşayan insanlar açısından da farklılık göstermesi mümkündür. Buna benzer farklılıklar sesteş sözcüklerin oluşmasına neden olmuştur. Söz konusu ögeler doğru kullanıldığında edebi dili geliştirir ve güzelleştirir. Ancak bazen söz konusu ögeler dil içinde olduğu gibi, diller arasında da yanlış anlaşılmalara neden olabilmektedir. Bulgarca-Türkçe sesteş sözcükler, çevirilerde büyük sorunlar oluşturmuş ve oluşturmaya devam etmektedir. Bu nedenle sadece günümüz Bulgarca ve Türkçe konuşma ya da yazı dillerine ait sesteş sözcükler değil, her iki dile ait şive ve arkaik ögelerdeki sözcüklerin oluşturduğu sesteşliğe de bu çalışmada ele alınmıştır.Keywords : Sesteş Sözcükler, Bulgarca-Türkçe Sesteş Sözcükler, Sesteş Sözcüklerin Oluşumu