- Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
- Vol: 24 Issue: 3
- BEDEN MUAYENESİ, VÜCUTTAN BİYOLOJİK ÖRNEK ALMA, MOLEKÜLER GENETİK İNCELEME VE DNA VERİLERİNİN MUHAFA...
BEDEN MUAYENESİ, VÜCUTTAN BİYOLOJİK ÖRNEK ALMA, MOLEKÜLER GENETİK İNCELEME VE DNA VERİLERİNİN MUHAFAZASI İŞLEMLERİYLE İLGİLİ RIZA VE YETKİ SORUNLARI ÜZERİNE HUKUKİ DEĞERLENDİRMELER
Authors : Izzet Özgenç
Pages : 233-264
Doi:10.34246/ahbvuhfd.775396
View : 8 | Download : 5
Publication Date : 2020-07-29
Article Type : Research
Abstract :Maddi gerçeğin araştırılmasının ve ortaya çıkarılmasının, bilimsel yöntemlerle ve bilimsel verilere dayalı olarak icrasının taşıdığı önem kadar, bu amaçla kişilerin bedeni üzerinde muayene yapılabilmesinin, kişilerin vücudundan biyolojik örnekler alınabilmesinin, bu örnekler üzerinde bilimsel inceleme yapılabilmesinin ve bu inceleme sonucunda elde edilen verilerin muhafazasının insan haklarıyla ilişkisi itibarıyla da sorunlarla karşı karşıya bulunmaktayız. Maddi gerçeğin araştırılması uğuna özellikle iç beden muayenesine tabi tutulmasıyla kişinin sağlığı bakımından tehlike oluşması, kişinin özel (cinsel) hayatının gizliliğinin ortadan kaldırılması, vücuttan alınan biyolojik örnekler üzerinde yapılan moleküler genetik inceleme sonuçlarının (DNA verilerinin) muhafazası bağlamında önemli hukuki sorunlar ortaya çıkmaktadır Bu işlemler bağlamında ilgilinin rızasının hukuki değer taşıyıp taşımadığı, kişinin rıza göstermemesine rağmen bu işlemlerin yapılabilirliği, bu işlemlerin herhangi bir hak ihlaline mahal vermeden hukuk zemininde yapılabilmesi bakımından kimlerin ne ölçüde yetkili olduğu hususlarına açıklık getirmek gerekmektedir. Konunun kişi hak ve hürriyetleriyle sıkı ilişkisi dolayısıyla, Türkiye’nini taraf olduğu milletlerarası anlaşmalardan kaynaklanan yükümlülükleri dikkate alınarak, mevzuatımızda kişinin vücudundan biyolojik örnek alınması, alınan biyolojik örnekler üzerinde inceleme yapılması ve tespit edilen bilimsel verilerin somut bir uyuşmazlık bağlamında delil olarak kullanılması ile ilgili karar ve işlem süreçleri, ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Bu çalışma, söz konusu düzenlemelerin rıza ve yetki bağlamındaki hükümlerine yönelik ve keza, eksik kalan yönlerine işaret zımnında açıklamalar içermektedir.Keywords : Beden muayenesi, iç beden muayenesi, genital muayene, alkol muayenesi, biyolojik örnek, moleküler genetik inceleme, DNA verisi