- Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
- Vol: 19 Issue: 2
- İnsan Zararları Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevlerine Dair Kanun Teklifine Eleştirel Bakış
İnsan Zararları Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevlerine Dair Kanun Teklifine Eleştirel Bakış
Authors : Bahtiyar Akyilmaz, Çınar Can Evren, Kamile Türkoğlu Üstün, Begüm Isbir, Emine Karagöz Cin, Hilal Albal, Halim Alperen Çitak
Pages : 167-198
View : 14 | Download : 4
Publication Date : 2015-04-01
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma Aralık 2013 de TBMM’ye kanun teklifi olarak sunulan İnsan Zararları Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevlerine Dair Kanun Teklifi hakkında Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi görüşüne esas olmak üzere yapılmıştır.Kanun teklifi ile askeri olanlar da dâhil her türlü idari işlem, eylem ve diğer sebeplerden kaynaklananlar ile adli yargının görev alanına giren insan zararlarına ilişkin dava ve işleri görmek üzere insan zararları mahkemeleri kurulması öngörülmektedir.Teklife göre söz konusu mahkemeler, adli yargı içinde asliye hukuk mahkemesi derecesindedir ve yargılama usulü olarak 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerini uygulayacaktır. Yine teklife göre bu mahkemelerin vücut bütünlüğünün kısmen veya tamamen yitirilmesine yahut kişinin ölümüne bağlı maddi ve manevi zararların tazminine ilişkin davalara bakması öngörülmektedir.Kanaatimizce teklifl e getirilen düzenleme "salt” zarar ve zarar miktarının belirlenmesi odaklıdır. Bu yaklaşım hatalıdır. Her şeyden önce sorumluluk hukukunda, sorumluluğun esası bakımından insan zararı – eşya zararı ayrımı yapılamaz. Sorumluluk, zararın mahiyetine göre belirlenemez. Bu nedenle mevcut uygulamada usulden kaynaklanan sorunların çözümü bu yasa teklifi değildir.Teklif, anayasamıza göre ülkemizde var olan idari yargı adli yargı ayrımına; idari yargının ihtisaslaşmış bir yargı kolu olduğu gerçeğine uygun değildir. Diğer taraftan idarenin neden olduğu zararlarda sorumluluğun belirlenmesinde Türk Borçlar Kanunu uygulanamaz. Zira idarenin sorumluluğuna ilişkin olarak idari yargı tarafından "özel” sorumluluk ilkeleri geliştirilmiştir.Bu teklif, AYİM’in görev ve yetkilerini düzenleyen Anayasanın 157 nci maddesine de aykırıdır. Ayrıca yargılama usulünün önemli ilkeleri bakımından ve zarara neden olan sorumlu kamu görevlilerine rücu konusunda sorun yaratacak niteliktedir. Dahası Anayasa Mahkemesinin daha önceki içtihatlarındaki gerekçelere aykırı olan bu Teklif, Anayasa Mahkemesi kararlarının ve gerekçelerinin yasama organı açısından bağlayıcılığı ilkesi ile de uyumlu değildirKeywords : İnsan zararı, İhtisas yargısı, re’sen araştırma, hizmet kusuru, rücu