- Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi
- Vol: 7 Issue: 1
- İbn Haldun’a Göre Beslenme Alışkanlığının İnsan Kişiliğine ve Dini Yaşantısına Etkisi...
İbn Haldun’a Göre Beslenme Alışkanlığının İnsan Kişiliğine ve Dini Yaşantısına Etkisi
Authors : Yeliz Karadeniz
Pages : 61-72
Doi:10.25272/j.2149-8539.2021.7.1.05
View : 23 | Download : 104
Publication Date : 2021-04-28
Article Type : Research
Abstract :İbn Haldun, İslam düşünce tarihinde önemli bir yere sahip olan düşünürlerden biridir. Tarih felsefesinde ve sosyolojide büyük bir üne sahip olan İbn Haldun, Mukaddime adlı eserinde insanın beslenme şeklinin etkilediği faktörlerle ilgili gözlem ve yorumlara yer vermiştir. İbn Haldun’a göre insan, yaşadığı coğrafyadan ve toplumun kültüründen bağımsız düşünülemez. Bu nedenle insanın farklı iklimlerde ve bölgelerde yaşaması, onun farklı mizaç ve yetilere sahip olmasına yol açar. O, bireyin genel özelliklerini belirlemede kalıtımdan ziyade çevresel faktörlerin daha etkili olduğunu vurgular. Beslenme de o çevresel faktörlerden biridir. Beslenme, insanın temel ihtiyaçlarının başında gelmektedir. Kuran’da da beslenme konusuna önem verildiği beslenmenin insan hayatındaki önemine ilişkin esaslar belirlendiği görülmektedir. Kuran ve sünnete göre beslenme alışkanlığı insanın hayatındaki pek çok faktörü etkilemektedir. Bununla birlikte beslenme amaçlı tüketilen gıdaların helal ve haram oluşu, temiz ve pis oluşu insanda olumlu ve olumsuz bazı durumlara yol açabilir. İnsanın yeme içme sıklığıyla duygu ve düşünce değişimi arasında da sıkı bir ilişki olduğu psikolojik olarak test edilmiştir. Bu sebeple İbn Haldun’un Kuran ve sünnetten de yola çıkarak insanın kişilik, beden ve ahlaki bakımdan gelişmesi için beslenmeye ilişkin verdiği tavsiyeler incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, İbn Haldun’un bireyin beslenme şeklinin etkilediği unsurlarla ilgili görüşlerini tespit etmek ve değerlendirmektir. Düşünürün görüşleri hem kendi eseri Mukaddime’den tespit edilmiş hem de İbn Haldun’la ilgili yapılan araştırmalardan da istifade edilmiştir. Dolayısıyla araştırmada doküman inceleme ve içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Literatür taraması ve betimleyici metodun uygulandığı bu çalışmada elde edilen sonuçlara göre; coğrafi koşulların beslenmeyi önemli ölçüde etkilediği tespit edilmiştir. Bununla beraber, aşırı besin tüketiminin bedensel ve ruhsal sağlığa zarar verdiği, kişiliği olumsuz etkilediği ve ibadetleri yerine getirme hususunda insanı tembelleştirdiği sonucuna varılmıştır.Keywords : İbn Haldun, Beslenme, Kişilik, Din