- Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi
- Vol: 6 Issue: 11
- Türk Eğitim Müfredatının Üvey Evladı: Popüler Roman ve Anti Kanon ("Para Roman", "Yer...
Türk Eğitim Müfredatının Üvey Evladı: Popüler Roman ve Anti Kanon ("Para Roman", "Yeraltı Edebiyatı" ve "Mafya Retoriği")
Authors : Elif Sayar
Pages : 23-31
Doi:10.35235/uicd.801937
View : 10 | Download : 22
Publication Date : 2023-06-28
Article Type : Research Article
Abstract :Romanın edebi değerini göz ardı eden ve onu niyeti doğrultusunda kullanan yazarların eserleri, yazım aşamasından sonra isteyerek veya istemeyerek de olsa okurun, medya odaklarının ve mevcut iktidarın aracı durumuna gelir. İktidarın; edebiyatı şekillendirmede meta olarak kullandığı sanat eserleri, kitap listeleri ve kendi tespit ettiği ürünler, edebiyat kanonunu ortaya çıkarır. Edebiyat kanonu vasıtasıyla istenilen söylemin yaygınlaştırılması ve yeniden üretilmesi amaçlanır. İktidar; "100 Temel Eser”, "Yılın 100 Romanı” gibi listeler ve belirlenen müfredat ile söylemini yayar. Listeleme ve kategorize etme yöntemi ile sanat değeri yüksek eserler, popülerleştirilirken otoritenin söylemi nesilden nesile aktarılır. Böylelikle otoritenin kutsadığı bu metinlerin genç kuşaklara sunulmasıyla "kutsal kodlu bir kanon” oluşturulur. Kanona giremeyen yazar ve türler de, önemli estetik ve edebi yeniliğine rağmen, devrin edebiyat piyasasından iz bırakmadan silinip giderler. Kanona karşı varlığını sürdüren eserler, ‘kanon karşıtı’ veya ‘anti kanon’ denilen kesimi oluşturur. Bu cenahtan bakıldığında popüler romanların, kanonu oluşturan listelerde yer almadığı görülür. Toplumda itilen ve üvey evlat muamelesi gören kanon karşıtı romanlar, eğitim sisteminde yer alan iktidar anlayışına bir tepki olarak doğar. Bu tepkisel söylem, özellikle 2000’lerden sonra "para roman”, "yeraltı edebiyatı” ve "mafya retoriği” kavram alanlarında kendini gösterir. Kanon karşıtı tutum sergileyen popüler romanlar, çok satma kaygısıyla yazılan para roman, edebiyat dünyasının ‘karanlık ve asi çocuğu’ yeraltı edebiyatı ile anti bir söylem gelişir. Bu söylem, özellikle 2000’lerden sonra popüler kültürün etkisiyle bireysel kimlikte de kendini gösterir. Çoğunlukla milli kültürü ve Türk kimliğini ortaya çıkaran kanonların karşısında, yalnızlığı ve çöküşü anlatan bir söylem oluşur. Bu değişim, Tanzimat’tan bugüne ‘ideal insan portresi’nin farklı şekillerde yorumlanmasına yol açar. Çalışmanın amacı, 2000’lerden sonra anti-kanon oluşturan ve müfredat dışı kalan popüler romanların, Türk eğitim sisteminin belirlediği edebiyat kanonu ile ilişkisini "para roman”, "yeraltı edebiyatı” ve "mafya retoriği” kavramları üzerinden ortaya koymak ve onun bireysel kimlikteki yansımalarına dikkat çekmektir.Keywords : Yeni Türk Edebiyatı, Anti-Kanon, Para Roman, Yeraltı Edebiyatı, Mafya Retoriği.