- Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
- Vol: 9 Issue: 1
- ŞİRKETLERİN ÇÖKÜŞ AÇMAZI VE ÇIKIŞ ARAYIŞI: GEÇMİŞ TEORİLERİN İZİNDE GELECEK İZLEKLERİ VE ÜSTELENEN S...
ŞİRKETLERİN ÇÖKÜŞ AÇMAZI VE ÇIKIŞ ARAYIŞI: GEÇMİŞ TEORİLERİN İZİNDE GELECEK İZLEKLERİ VE ÜSTELENEN SRATEJİBİLİM NOTLARI
Authors : Gürcan PAPATYA
Pages : 5-32
Doi:10.29131/uiibd.1294006
View : 31 | Download : 45
Publication Date : 2023-06-22
Article Type : Research Article
Abstract :Şirketlerde çöküş teorileri, şirket varoluş sorununu gelecek için sorunsallaştırmaya yönelik pozitif bir motivasyon oluşturur. Sorunsallaştırma şirket sürdürülebilirliğinde varlık-anlam arayışını ortaya koyar. Varlık-anlam arayışı geleceği sorun etmekle başlar. Çöküş sorununa nasıl yaklaşılacağını ve çıkışın nasıl yapılacağını gösterir. Böylece bir bakıma çöküşe dair bir gerekçeleme öncelenmiş, yapılan öngörüler, planlar, eylemler ve senaryolar, şirket varlık-anlam sorunu için çıkışa zemin oluşturmuş olur. Diğer bir deyişle çöküş ve çıkış teorileri birbirinden ayrılmaz, bağlantısal bütündür. Yazında bu bağlantısal bütünü ifade etmeye dönük geç dönem bilgi yapılanması çöküşbilimini işaret eder ve güçlü bir stratejik içerim sağlar. Bu makale, şirketlerin geçmiş teorilerin izinde çöküş açmazı ve gelecek çıkış arayışlarının teorik izleklerini göstermeyi amaçlamaktadır. Bu yönde eski çöküş metinlerinden İbni Haldun’un "devlet çöküş teorisi”ni izleme ve yeni şirket metinlerden Jim Collins’in "şirket düşüş teorisi” ile hizalaması yapılacaktır. Çıkış arayışı için de Fârâbî’nin "erdemler teorisi” Ervin Laszo’nun "kaos eşiği (çatallaşma) teorisi” ile eşleştirilecek ve/böylece stratejibilimsel bir üsteleme amaçlanacaktır.Keywords : Stratejibilim, Çöküşbilim, İbni Haldun, Jim Collins, Fârâbî, Ervin Laszo