- Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi
- Cilt: 6 Sayı: 2
- MEZOPOTAMYA İNANIŞLARINDA DÜALİTE: SİN-ŞAMAŞ ÖRNEĞİ
MEZOPOTAMYA İNANIŞLARINDA DÜALİTE: SİN-ŞAMAŞ ÖRNEĞİ
Authors : Nurgül Çelebi
Pages : 219-236
Doi:10.61729/uhad.1345906
View : 224 | Download : 159
Publication Date : 2023-11-30
Article Type : Research
Abstract :Binlerce yıllık köklü bir tarihe sahip olan Mezopotamya zengin bir kültürün oluştuğu, çok sayıda inancın harmanlandığı ve birbirinden farklı medeniyetlerin doğduğu bir bölgedir. Çok çeşitlilik teşkil eden Mezopotamya inanışları Ortadoğu ve Anadolu’nun kültürel dokusunu oluşturan çok sayıda tanrıyı ve miti bünyesinde barındırmıştır. Sümer, Akad, Asur/Babil gibi birçok medeniyetin ve tek tanrılı dinlerin doğduğu bu coğrafyanın inanış sistemleri arasında düal bir yapının bulunup bulunmadığı konusu bu makalenin temel sorunsalını oluşturmaktadır. Çok tanrılı bir yapı teşkil etmesine rağmen Mezopotamya’nın güneş ve ay tanrıları arasında ikili bir yapının bulunması bu makalenin ana konusudur. Mezopotamya inanışları arasında söz konusu ikili yapının gözlemlendiği ay tanrısı Sin ve güneş tanrısı Şamaş odak nokta durumundadır. Bu iki tanrı özelinde düalitenin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Dolayısıyla bu makalenin çerçevesi Sin Şamaş düalitesinin mahiyeti ve Mezopotamya inanışlarındaki yeri ile sınırlandırılmıştır. Söz konusu düal yapı zamansal ve evrensel olmak üzere iki farklı perspektiften ele alınıp sınıflandırılmıştır. Bunların mahiyeti deskriptif yöntem ile analiz edilmiş ve karşılaştırma metoduyla ele alınmıştır. Yürütülen çalışma neticesinde Sin Şamaş arasındaki düal yapının tezatlıkların mücadelesinden ziyade birbirini tamamlayan bir özellik tespit edilmiştir. Bu iki tanrı arasındaki görev dağılımı ölüler diyarı ve yeryüzü arasında belirgin bir şekilde düaliteye örnek teşkil etmektedir. Buradaki düalite karanlık ve aydınlık düalitesiyle birçok yönden benzeşmektedir.Keywords : Mitoloji, Mezopotamya inanışları, Düalite, Sin, Şamaş