Aşırı İfa Güçlüğüne İlişkin İçtihat İncelemesi
Authors : Özlem TÜZÜNER, Kerem ÖZ
Pages : 0-0
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2015-05-01
Article Type : Research
Abstract :Öngörülmezlik teorisi, aşırı ifa güçlüğü bakış açısında Türk Borçlar Kanunu’nun 138’inci maddesinde düzenlendi. Mülga Borçlar Kanunu’nda konuya ilişkin genel hüküm yoktu. Yine de sözleşmenin uyarlanması, dürüstlük kuralıyla gerekçelendiriliyordu. Bu çalışmada, didaktik olarak uyarlamanın şartlarına değinmek yerine bir Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı eleştirilmiştir. Türk Borçlar Kanunu’nun 138’inci maddesinin mehazı Alman Medenî Kanunu’nun 313’üncü paragrafıdır. Öngörülmezlik teorisinin hizmet ettiği gerçek amaç, ahde vefa prensibine sıkı sıkıya bağlılığın olumsuz sonuçlarını denkleştirici adaletle onarmaktır. Teorinin hizmet ettiği gerçek amacı ayrıntılı açıklamak için, gerek Alman Hukuku’ndan, gerek Fransız ve İsviçre Hukuklarından yardım alınmıştır. Uyarlama taleplerinde Hukuk Genel Kurulu, 2000’li yılların başlarından bu yana, kopyala yapıştır suretiyle tıpa tıp aynı girizgâhı yapmakta; ardından, kendi varsaydığı mütemadiyen ekonomik krizli Türkiye andıyla bu talepleri reddetmektedir. İncelenen somut olayda, Amerika Birleşik Devletleri’nde başlayan ve global boyutta yıkıcı etkiler doğuran büyük mortgage krizinin son safhasında, Japonya’da nükleer kaza meydana gelir. Japon Yeni’nin Türk Lirası karşısında aşırı değer kazanmasıyla tüketicinin kredi borcunu ödemesi aşırı güçleşir. Tüketicinin öngörü kapasitesinin global ekonomik kriz ve/veya nükleer kazayı kapsamayacağı aşikârdır. Yargıtay’ın kopyala yapıştır şeklinde yazılan kararlarla bilinçli veya bilinçsiz sürekli bankaları koruması eleştirilmeye muhtaçtır. Bankalara yönelik bu koruma kalkanı, ilk etapta yalnızca ticarî kredileri kapsarken, eleştirilen içtihatla artık, tüketici kredilerine de inhisar etmiştir. Erk olarak bağlı olduğu ülkeyi mütemadiyen ekonomik krizli varsayan ve tacir tüketici ayırımı göz etmeksizin herkese karşı daima bankaları yeğleyen açıkça yanlı ve hükmün amacı bilgisinden yoksun bu tutum en kısa zamanda son bulmalıdırKeywords : Öngörülmezlik teorisi, teorinin gerçek amacı, aşırı ifa güçlüğü, kanun hükmünün amacı, tüketicinin öngörü kapasitesi, kopyala yapıştır, mütemadiyen ekonomik krizli Türkiye, yanlı tutum.