- Ankara Barosu Dergisi
- Issue: 3
- Klasik Dönem Osmanlı Devleti’nde Din-Devlet İlişkilerinin Laiklik, Sekülerizm, Teokrasi ve Din Devle...
Klasik Dönem Osmanlı Devleti’nde Din-Devlet İlişkilerinin Laiklik, Sekülerizm, Teokrasi ve Din Devleti Sistemleri Kapsamında İncelenmesi
Authors : Hande Seher Demir
Pages : 269-288
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2013-05-01
Article Type : Other
Abstract :Çalışmada 13. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar hüküm süren Osmanlı Devleti’nde din-devlet ilişkileri; laiklik, sekülerizm, teokrasi, din devleti gibi 18. ve 19. yüzyıllarda Avrupa’da doğan kavramlarla sınıflandırılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda Osmanlı Devleti’nin laik bir devlet mi, seküler bir devlet mi, teokratik bir devlet mi, yoksa bir din devleti mi olduğu sorusunun cevabı aranmıştır. Osmanlı Devleti’nde inanç özgürlüğünün tanınıp tanınmadığı, tanınıyorsa hangi boyutlarıyla tanındığı ortaya konulmuş ve aynı dönemde Avrupa devletlerindeki din-devlet ilişkisi ile inanç özgürlüğü üzerinde durularak bir karşılaştırma yapılmıştır. Bu çerçevede çalışmada, Osmanlı Devleti’nin meşruiyet kaynağını dinde bulmasına ve hukuk kurallarının oluşumuna dikkat çekilerek, laik bir devlet olmadığı; müslüman ve gayrimüslimlere yaklaşım farklılıklarına dikkat çekilerek seküler bir devlet olmadığı; dinin devlete hakim değil, devletin kontrolünde olmasına dikkat çekilerek teokratik bir devlet olmadığı sonuçlarına varılmıştır. Osmanlı Devleti’nde din ve vicdan özgürlüğünün ne ölçüde tanındığı bakımından yapılan değerlendirmede, vicdan özgürlüğünün müslümanlara kıyasla gayrimüslimlere daha geniş kapsamda tanındığı; inancını açıklama özgürlüğünün ise gayrimüslimlere kıyasla müslümanlara daha geniş kapsamda tanındığı sonucuna varılmıştır. Son olarak çalışmada Osmanlı Devleti’nde din-devlet ilişkilerinin, din devleti ve daha özelde İslam devleti sistemine yakın olduğu tespitlerine yer verilmiş; bu tespit, Osmanlı Devleti’nin İslam hukukuyla iç içe geçmiş devlet anlayışını ortaya koyan kural ve uygulamalarla desteklenmiştirKeywords : teokrasi, din devleti, laiklik, sekülerizm., Osmanlı Devleti