- Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi
- Vol: 2 Issue: 2
- Türkiye'de Gelişmişlik Düzeyi Farklılıklarının Analizi
Türkiye'de Gelişmişlik Düzeyi Farklılıklarının Analizi
Authors : İşın ÇETİN, Mustafa SEVÜKTEKİN
Pages : 39-61
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2016-05-01
Article Type : Other
Abstract :Sosyo ekonomi kavramı, uzun yıllar üzerinde tartışmalaın konu olduğu ve literatürde gerek teorik gerekse uygulamalı çalışmalarda geniş bir şekilde yer bulan bir kavramdır. Özellikle bölgesel farklılıklar ve sürdürülebilir kalkınmanın önemli olduğu günümüzde, sosyo-ekonomik gelişmişlik, hem ülkeler hem de her ülkenin kendi bölgeleri açısından önem arz etmektedir. Sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyini tanımlamada ve belirlemede, hem sosyal hem de ekonomik göstergeler kullanılmaktadır. Bu amaçla Dünya Bankası tarafından tanımlanmış temelde 60'ın üzerinde gösterge ile karşılaşmak mümkündür. Dünya Bankası tarafından her yıl düzenli olarak yayınlanan raporlara bakıldığında, bu göstergelerin alt kalemlere ayrılarak incelendiği görülmektedir. Sosyo-ekonomik göstergeler alt kalemler bazında ayrı ayrı değerlendirilebileceği gibi, Avrupa Birliği'nce tanımlanan sosyo-ekonomik gösterge indeksi dikkate alınarak da değerlendirilebilir. Çalışmanın temel amacı, Türkiye'deki sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyini analiz etmektir. Bu amaçla, iller bazında bir değerlendirme dikkate alınmıştır. Gelişmişlik düzeyi için, iller arası etkileşimin olabileceği varsayımından yola çıkılarak veriler mekansal analiz sürecine tabi tutulmuştur. Mekansal istatistik (spatial statistics) olarak da literatürde yer alan bu yaklaşım, 1979'da Tobler tarafından ifade edilen "Her şey her şeyle ilişkilidir, fakat yakın şeyler uzak olanlardan daha fazla ilişkilidir" sözü ile bağdaşır niteliktedir. Çalışmadan elde edilen bulgular ile, Türkiye'de iller bazında, sosyo-ekonomik göstergeler ve gelişmişlik düzeyi açısından bir homojenliğin olup olmadığı değerlendirilmiştir. Genel olarak elde edilen sonuçlar birlikte değerlendirildiğinde, Türkiye'de iller düzeyinde ciddi bir sosyo-ekonomik gelişmişlik farkının olduğu, bununla birlikte, ülkenin batı bölgesindeki iller ile doğu bölgesindeki illerin birbirinden farklı özellikler gösterdiği ve kendi içlerinde homojen bir yapı göstererek mekansal etkileşim içinde oldukları tespit edilmiştir.Keywords : Sosyo-ekonomik Gelişmişlik, Kalkınma, Bölgesel Farklılık, Mekansal İstatistik