- Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi
- Vol: 1 Issue: 2
- Seralarda soğutma pedi olarak yerel malzemelerin kullanımı olanaklarının araştırılması
Seralarda soğutma pedi olarak yerel malzemelerin kullanımı olanaklarının araştırılması
Authors : Sedat BOYACI, Adil AKYÜZ, Merve EREN
Pages : 87-98
View : 14 | Download : 3
Publication Date : 2020-12-31
Article Type : Review
Abstract :Seralarda yaz aylarında sera iç ortamında meydana gelen aşırı sıcaklık yükselmeleri bitki yetiştiriciliğini sınırlandırmaktadır. Bu dönemlerde uygulanan doğal havalandırma ve zorunlu havalandırma uygulamaları yetersiz olmaktadır. Ancak bu iç sıcaklık değerlerini düşürmek amacıyla kullanılan evaporatif serinletme yöntemleri havanın duyulur ısısını gizli ısıya dönüştürerek iç ortam sıcaklık değerlerini düşürmenin yanında ortamdaki bağıl nem değerlerini arttırarak yetiştiriciliğe imkan tanımaktadır. Bu evaporatif serinletme yöntemlerinden biride fan ped serinletme yöntemidir. Bu sistemde ticari olarak kullanılan selüloz esaslı ped malzemesinde iç ortam hava sıcaklığının, dış ortam havasının sıcaklığına göre 5-15 °C altına düşürülebileceğini ve sistem etkinliğini ise yaklaşık %80 olabileceği araştırmacılar tarafından belirlenmiştir. Ancak ped maliyetinin yüksek olması sistemin kullanılmasını sınırlandıran en büyük etmenlerden biridir. Bu amaçla kırsal bölgelerde atık olarak değerlendirilecek birçok yerel malzeme (kabak lifi, saman, çuval bezi, kavak talaşı, hindistan cevizi lifleri, odun talaşı, samar, japon şemsiyesi, topalak, kenevir, palash ağacı, pomza taşı, volkanik tüf) araştırmacılar tarafından denemeye alınarak bu malzemelerin ticari olarak kullanılan pedlere alternatif olarak düşük maliyet ile kullanılabileceği ve iç ortam hava sıcaklığının, dış ortam havasının sıcaklığına göre 3-13 °C altına düşürülebileceğini ve sistem etkinliğini yaklaşık %80 olarak hesap etmişlerdir. Yapılan çalışmada, ülkemizdeki örtü altı alan ve üretim miktarları, seralardaki serinletme ihtiyacı, yerel olarak kullanılabilecek malzemelerin verimlilikleri ve ped malzemesinde aranacak özellikler literatür verileri ile tartışılarak kullanım olanakları hakkında bilgiler sunulmuştur.Keywords : Sera, evaporatif serinletme, fan ped