- Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi
- Vol: 9 Issue: 19
- Bulunma Durumu Ekinin İşlevleri Üzerine Bir Değerlendirme
Bulunma Durumu Ekinin İşlevleri Üzerine Bir Değerlendirme
Authors : Abdulkadir BAYRAM
Pages : 23-48
Doi:10.59304/ijhe.1264347
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2023-04-30
Article Type : Research
Abstract :Özet İsmin durum (hâl) ekleri arasında yer alan bulunma hâli eki tarihi Türk lehçelerinden Çağdaş Türk lehçelerine kadar birçok anlam ve görevde, değişik fonksiyonlarda kullanılmış bir ektir. Ek üzerine birçok çalışma yapılmış ve ekin görev, anlam ve fonksiyonları üzerine çeşitli görüşler ortaya konulmuştur. Ekin ad ile fiil arasında bağlantı kurduğu bütün çalışmalarda belirtildiği gibi açıktır. Fiildeki oluşun veya kılışın yerini bildirme, bulunma hâli ekinin temel görevidir. İlk olarak yerde ve zamanda bulunma eki şeklinde ayrılması önerilen ek daha sonra ayrıntılı sınıflandırmalara tabi tutulmuştur. Ekin kullanım alanına, bağlamına göre, yapım eki, işletme eki, son ek, basit ek, tümleç durumu eki, kurucu ek, sıfata dönüştürücü ek gibi tanımlamalar yapılmıştır. Anlam açısından bakıldığında ise ekin bulunma, karşılaştırma, içinde olma, amaç, sebep, tarz bildirme, vasıta, süreklilik, gösterme gibi anlamları ifade ettiği görülmektedir. Çalışmamızda ek hakkında yapılmış belli başlı çalışmalar topluca verilmiştir. Daha sonra çok okunan, internet kitapçılarının ve fiziki kitap satış mağazalarının çok satanlar listesinde bulunan, biri Türk klasiklerinden olan, üç adet eser, internet ortamında çok okunan bir adet blog yazısı ve bir adet köşe yazısı olmak üzere beş ayrı kaynak incelenmiştir. Bu eserler içinde geçen bulunma hâli eki örnekleri tespit edilerek hem işlev açısından hem anlam açısından değerlendirilmiştir. Ekler sınıflandırılarak toplu bir değerlendirme yapılmış anlam açısından ve işlev açısından güncel durum tespit edilmiştir. Çalışmanın amacı, ekin son dönemde kullanım durumu, kullanım sıklığı, anlamsal yapısı tespit edilerek alan yazına katkı sağlanmasıdır.Keywords : Bulunma durumu eki, işlev, anlam