- Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi
- Vol: 8 Issue: 17
- HALK EDEBİYATI ANLATIM TÜRLERİNDEN DESTANLAR VE TÜRK DESTANLARI ÜZERİNE GENEL DÜŞÜNCELER
HALK EDEBİYATI ANLATIM TÜRLERİNDEN DESTANLAR VE TÜRK DESTANLARI ÜZERİNE GENEL DÜŞÜNCELER
Authors : Recai Bazancir
Pages : 241-267
View : 17 | Download : 5
Publication Date : 2022-04-30
Article Type : Research
Abstract :Türk milletinin sözlü kültür terminolojisi içinde "Destan” mefhumu önemli bir yer tutmaktadır. Türkoloji araştırmaları içinde özellikle Türk halkbilimi ve dil bilimi üzerine çalışan araştırmacılar ve farklı disiplinlerden akademisyenler, destan, efsane gibi halk edebiyatı türleri üzerine araştırmalar yapmıştır. Aşağıda araştırılıp çevirisi yapılan destanların sınıflandırılması, destan hakkındaki uluslararası ve milli görüşler, Orta Asya Türk destanları, Dede Korkut destanlarının karşılaştırılmalı analizi, destan icra yöntemleri, destan-dinleyici boyutu ve aktarımı önemli alt başlıklardır. Uluslararası ve milli destanlarda karşılaşılan destan tipleri, temalar, yer, mekân, zaman kavramları araştırmacılarca çok çalışılan içeriklerledir. Bu içeriklere öncülük eden milli destan örnekleri, Oğuz Kağan, Dede Korkut ve Köroğlu gibi anlatılardır. Bu anlatılar Türk toplumunun hayat görüşünü, gelenek-göreneklerini ve sosyo-kültürel değer normlarını okura aktarması bakımından önemlidir. Bütün fantastik unsurlarıyla destanlar, halk hikayeleri, menkıbeler tarih olaylarının halk kitlelerinde bıraktığı izleri, halkın onlar hakkındaki kanaatlerini ve onların kahramanı olan tarihsel insanlar hakkındaki sempati veya antipatilerini, onlara izafe ettikleri ve hakikatte kendi arzularının sembolleri olan karakterleri ve kişilikleri tespit etmektedir. Gayesi, sadece politik olayları ve devletlerin başında bulunan insanların hayatını ve yaptıkları işleri tasvir etmek değil, aynı zamanda halkın içinde yaşadığı maddi ve manevi gerçeklik ile beraber zaman içinde geçirdiği sosyal ve psikolojik süreçleri tespit etmek olan tarih için böyle malzemeye sahip olmak büyük kazanımdır.Keywords : Destan, Türk Halk Bilimi, Sözlü Formüller Kuramı, Destan ve Tarih