- Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi
- Vol: 7 Issue: 16
- Tarama Sözlüğü’nde -GIn/-GUn Ekli Kelimelere Dair
Tarama Sözlüğü’nde -GIn/-GUn Ekli Kelimelere Dair
Authors : Emre TÜRKMEN
Pages : 497-528
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2021-10-30
Article Type : Research
Abstract :Türkçede yeni kelimeler; türetme, birleştirme, çekim eklerini nadiren de olsan yapım eki gibi kullanma, mevcut kelimeye yeni anlam katma, ödünçleme gibi farklı şekillerde elde edilmektedir. Bu yollardan biri olan türetme, fiil ya da isim kök ve gövdelerine getirilen türetim ekleri ya da yapım ekleri ile yapılmaktadır. Eklendikleri kök ve gövdelerin türüne göre isimden isim, isimden fiil ya da fiilden isim, fiilden fiil türeterek çeşitlenen bu ekler aracılığıyla, dildeki yeni kavramlara karşılık bulunmaktadır. Türkçe literatürde -GIn/-GUn ekinin alet ismi, eylem adı, eylemin sonucunu gösterme, pekiştirme, çokça yapma ve olma gibi birbirinden farklı işlevde kelimeler yaptığından söz edilmektedir. Bu çalışmada, Tarama Sözlüğü’ndeki -GIn/-GUn ekinin türettiği kelimelere dair bir örneklem ortaya konmaya çalışılmıştır. Ek için ileri sürülen özellikler, Sözlük’ten belirlenen örnekleri ile sorgulanmış, ortaya çıkan veriler tablolarla gösterilerek tartışılmıştır. Sonuç olarak tespit edilen doksan (90) -GIn/-GUn ekli kelime; üzerine geldiği fiilin hece sayısı, üzerine geldiği fiilin yapma ya da olma belirtmesi, kelime türü, kelime grubu, üzerine aldığı ekler bakımından incelenmiştir. Belirlenen kelimelerdeki ekin ünlüsü, düzlük ve yuvarlaklık bakımından ayırca detaylandırılmıştır.Keywords : Tarama Sözlüğü, fiilden isim yapan ekler, -GIn/-GUn eki