- Uluslararası Bankacılık Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi
- Vol: 2 Issue: 2
- Türkiye'nin BRICS Ülkeleri İle Ticaretinin Analizi: Çekim Modeli Uygulaması
Türkiye'nin BRICS Ülkeleri İle Ticaretinin Analizi: Çekim Modeli Uygulaması
Authors : Ali Konak, Memduh Alper Demir
Pages : 43-70
View : 12 | Download : 3
Publication Date : 2019-10-16
Article Type : Research
Abstract :Hızla küreselleşen günümüz dünyasında dış ticaret hacmini artırmak isteyen ülkeler, ürünlerini satabilmek için yeni pazar arayışlarına girmişlerdir. Ülkelerin yeni pazar arayışları sürecinde ve ticari partner ülke seçiminde ise ülkeler arasındaki mesafelerin büyük önemi bulunmaktadır. İki yönlü ticaret kuramını esas alarak kurulan çekim modeli; ülkelerin GSYH’sı, birbirine uzaklığı, ihracat hacmi, yüzölçümü, geçerli döviz kuru, nüfusu, nüfus yoğunluğu, tarife ve tarife dışı engeller, pazarlara erişim olanakları, rekabet gücü, ticari açıklık, ekonomik kalkınma, ortak kültür, dil ve sınır gibi bir dizi değişkenler kullanılarak çalıştırılmaktadır. Bu çalışmada, 1995-2017 dönemleri için Türkiye ile BRICS ülkeleri arasındaki iki yönlü ticaret, çekim modeli ile test edilmiştir. Bu kapsamda, iki yönlü ticareti ölçebilmek için; GSYH, nüfus, uzaklık ve ticari serbestlik endeksi değişkenleri kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişki stokastik sınır analizi, panel sıradan en küçük kareler ve panel rassal etkiler (Driscoll ve Kraay standart hatalarını dikkate alan) ve uygulanabilir genelleştirilmiş en küçük kareler yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Analiz sonuçları; GSYH ve ticari serbestlik endeksi arttıkça ihracatın arttığını, ülkeler arasında uzaklık arttıkça ticaretin azaldığını ve ithalat yapılan ülkenin nüfusunun artmasının ticareti azalttığını ortaya koymuştur.Keywords : Çekim Modeli, BRİCS Ülkeleri, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, İhracat, Türkiye