- Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 6 Issue: 2
- KUVEYKIR ÖĞRETİSİNDE İSA MESİH ANLAYIŞI
KUVEYKIR ÖĞRETİSİNDE İSA MESİH ANLAYIŞI
Authors : Melek Öztürk, Sami Kiliç
Pages : 555-572
Doi:10.47525/ulasbid.1087332
View : 9 | Download : 7
Publication Date : 2022-05-31
Article Type : Research
Abstract :Kuveykırlar, Avrupa’da, reformun etkisiyle ortaya çıkan mistik bir gruptur. Protestanlık çatısı altında yer alan Kuveykırlar, XVII. yüzyılda George Fox tarafından kurulmuştur. Kuveykır öğretisinde genel Hıristiyanlık anlayışında olduğu üzere, İsa’nın âlemin yaratılışı esnasında yaratılış işlemine katılması yönüyle logos oluşuna ve Mesih olması yönüyle çarmıh olayıyla birlikte tüm insanlığın kurtarıcısı oluşuna inanılmıştır. Dolayısıyla Kuveykırlar, İsa’nın hem beşeri hem de tanrısal yönünü kabul etmişlerdir. Bununla birlikte Kuveykır öğretisi daha çok İsa Mesih’in ruhsal rehberliğini merkeze alan bir hareket olmuştur. Kuveykır öğretisinde iç ışık doktrini esas kabul edilmiştir. Fox, Mesih’in kurtarıcılığına imanla birlikte bireyin içinde parlayacak olan Mesih ışığıyla kişinin ruhsal aydınlanmaya ulaşabileceğini ifade etmiştir. Fox, Tanrı’nın tüm insanların kurtuluşunu murat edeceği, gerçeğin tek olmasının gerekliliği, İsa’nın Mesih oluşu ve tanrısallığı gibi düşüncelerin yanı sıra diğer tüm inanç sistemlerindeki kurtarıcı figürlerin de tanrısal öze sahip olabileceği gibi bir fikre de sahip olması yönüyle öğretisini, İsa merkezli olarak ve tüm insanlara hitap edecek şekilde sistemleştirmiştir. Zira Fox’a göre, diğer dini sistemlere ait kurtarıcılar da ikinci derecede kurtarıcı olarak kabul edilmiştir. Böylece iç ışık doktrini ile birlikte evrensellik doktrini de Kuveykır öğretisinin temel doktrini olmuştur. Bununla birlikte başlangıçta kendilerini tek kurtuluş yolu şeklinde gören Kuveykırlar, tarihsel süreç içerisinde bu düşünceden uzaklaşarak evrensellik fikrini benimsemişlerdir. Bu makalede konu olarak Kuveykırlar’da İsa Mesih anlayışının seçilmesinin sebebi; Sami Kılıç’ın, Kuveykırları genel olarak tanıtan, Kuveykırlar adlı makalesinden başka, bu grup hakkında yazılan Türkçe bir çalışmanın bulunmayışı olmuştur. Dinler Tarihi kaynaklarında da, Kuveykırlar hakkında ansiklopedik bilgiler yer almış, inanç esasları ayrıntılı bir araştırmaya tabi tutulmamıştır. Çalışmada Kuveykırlar ile ilgili yabancı dildeki kaynaklar taranmış, özellikle bu grubun İsa-Mesih anlayışı ile ilgili bilgiler toplanmıştır. Kuveykır olarak bilinen yazarların da eserleri incelenmiştir. Günümüzdeki Kuveykırların internet siteleri ve buralarda yer alan bilgiler de toplanarak ortaya çıktıkları andan itibaren günümüze kadar olan süreçte Kuveykırların İsa-Mesih anlayışı ortaya konulmuştur.Keywords : George Fox, Kuveykırlar, İsa, Mesih, Hırıstiyanlık.